و در تعريف آن قرار داده‌اند.[1] برخى ديگر از معاصران نيز بعد از نقل تعريف علم جرح و تعديل، علم تاريخ راويان را به گونه‌اى ناقص و نارسا، با اطلاق نام علم رجال حديث بر آن، معرّفى و تعريف كرده‌اند.[2] اين عدّه از معاصران، اگر چه خود نگفته‌اند كه علم تاريخ راويان را با اطلاق نام علم رجال حديث بر آن تعريف كرده‌اند، ليكن از جدا تعريف كردن علم جرح و تعديل توسط آنان، اين نكته به دست مى‌آيد كه مراد اين عدّه از ذكر علم رجال حديث و ارائه تعريفى مستقل از آن در برابر علم جرح و تعديل، علمى است كه به بحث‌هاى تاريخى در مورد راويان مى‌پردازد و اين، همان علمِ تاريخ راويان است.

نام‌هاى ديگر علم رجال حديث‌

در اصطلاح علما و محدّثان، علم رجال حديث به «علم أسماء الرجال» اشتهار يافته است؛ ليكن از اين علم به علم احوال راويان حديث نيز ياد گرديده است‌[3].

نام‌هاى ديگرى نيز چون: تاريخ روات، تاريخ رجال، «تاريخ المحدّثين»، «علم الجرح والتعديل» و «علم الرجال» نيز بر اين علم، اطلاق مى‌گردد.

نام اخير، در ابتدا در معناى وسيع‌ترى از موضوع علم رجال حديث، استعمال مى‌شده است؛ بدين معنا كه موضوع علم رجال، شامل ذكر احوال بزرگان و علمايى كه محدّث نبوده‌اند نيز مى‌شده است؛ امّا در عصر حاضر، مراد از آن، همان علم رجال حديث است و استعمال آن، رايج‌تر از ساير تعبيرات مذكور است و نگارنده نيز در اين كتاب، بيشتر از همين تعبير استفاده كرده است.

[1]. ر. ك: أُصول الحديث، ص 253 و 261؛ علم رجال الحديث، ص 23 و 91.

[2]. ر. ك: علوم الحديث و مصطلحه، ص 109- 110؛ لمحات فى أُصول الحديث، ص 74- 75.

[3]. كشف الظنون، ج 1، ص 23.