نيز در صورت دوم است كه مسئله حكمت «خير» و «شر»[1] قابل طرح و سؤال است.

نكته ديگر، اين است كه از ديدگاه متون اسلامى، «خير» به معناى نخستش- كه همان ارزش‌هاى اعتقادى، اخلاقى و عملى است- مقدّمه خير دنيا و آخرت به مفهوم دوم است.

2. فرق ميان «خَير» و «خِير»

در لغت، «خَيْر»، ضدّ «شرّ (بدى)» است، و «خِيْر» به معناى «جود (بخشندگى)» است.[2]

3. «خير»، وزير عقل‌

در حديثى معروف از امام صادق عليه السلام در تبيين سپاهيان عقل و جهل، «خير» نخستين سپاه عقل، و «شر» نخستين سپاه جهل، شمرده شده‌اند. متن حديث، چنين است:

ثُمَّ جَعَلَ لِلعَقلِ خَمسَةً و سَبعينَ جُنداً ... فَكانَ مِمَّا أعطَى العَقلَ مِنَ الخَمسَةِ وَ السَّبعينَ الجُندَ: الخَيرُ؛ و هُوَ وَزيرُ العَقلِ، و جَعَلَ ضِدَّهُ الشَّرَّ؛ و هُوَ وَزيرُ الجَهلِ؛[3]

خداوند براى عقل‌[4]، هفتاد و پنج سپاه قرار داد .... از جمله هفتاد و پنج سپاهى كه به عقل عطا فرمود، يكى «خير» است كه وزير عقل است، و ضدّ آن را «شر» قرار داد كه وزير جهل است.

[1]. ر. ك: ص 42( حكمت خير و شر).

[2]. لسان العرب، ذيل مادّه؛ المصباح المنير، ذيل مادّه.

[3]. الكافى: 1/ 21/ 14.

[4]. الفروق اللغويّة: 95.