responsiveMenu
فرمت PDF شناسنامه فهرست
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
نام کتاب : بازشناسى منابع اصلى رجال شيعه نویسنده : رحمان ستايش، محمد كاظم؛ جديدي نژاد، محمد رضا    جلد : 1  صفحه : 346

مختلف، اشتباهاتى ديده مى‌شود.[1] در ميان رجاليان، تنها فاضل خواجويى است كه آراى شيخ طوسى رحمه الله در رجال الطوسى را معتبر نمى‌داند. وى كلام مرحوم شيخ در كتاب مذكور را حتّى موجب ظنّ به احوال رجال نيز ندانسته است. استدلال وى چنين است:

شناخت احوال راويان و پيروى از آراى شيخ طوسى مطلقاً (چه از رجال الطوسى و الفهرست، و چه از ساير كتاب‌هايش) جايز نيست و خبر مرحوم شيخ در احوال رجال، در هيچ حالى از احوال، مفيد ظن و يا حتّى شك هم نيست؛ زيرا كلام وى در احوال رجال، مضطرب است.

از جمله اضطراب‌هاى كلام وى، اين است كه در جايى مى‌گويد: فلان شخصْ «ثقه است»، و در جاى ديگر درباره همان شخص مى‌گويد: «وى ضعيف است»، چنان كه درباره سالم بن مُكرَم جمّال و سهل بن زياد، چنين اتّفاق افتاده است.

نيز مرحوم شيخ در كتاب رجالش گفته است: «محمّد بن على بن بلال، ثقه است»؛[2] ليكن در كتاب الغيبة ى خويش گفته است كه: «وى از مذمومين است»[3] و ....[4] فاضل خواجويى در ادامه كلامش، براى بيان وجود اضطراب در كلمات مرحوم شيخ، چند مثال ديگر را نيز از كتاب‌هاى غير رجالى شيخ طوسى رحمه الله، ذكر كرده است.

كلباسى در سماء المقال، براى ايراد فاضل خواجويى، جوابى ذكر كرده كه خلاصه آن، چنين است:

كلمات مضطرب و غير معتبرِ شيخ طوسى رحمه الله نسبت به كلمات معتبر وى، بسيار ناچيز و اندك اند و اين مقدار اضطراب- با اين فرض كه همين مقدار را نيز قبول كنيم-


[1].[ محقّق‌] شوشترى، بيشتر اين اشتباهات را ناشى از استفاده شيخ طوسى رحمه الله از نسخه تحريف‌شده رجال الكشّى دانسته و بسيارى از آنها را برشمرده است( ر. ك: قاموس الرجال، ج 1، ص 53)

[2]. رجال الطوسى، ص 401( ش 5886)

[3]. الغيبة، ص 245

[4]. الأربعون حديثاً، خواجويى، ص 27 و 28

نام کتاب : بازشناسى منابع اصلى رجال شيعه نویسنده : رحمان ستايش، محمد كاظم؛ جديدي نژاد، محمد رضا    جلد : 1  صفحه : 346
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
فرمت PDF شناسنامه فهرست