نام کتاب : انسان شناسى از منظر قرآن و حديث نویسنده : محمدی ریشهری، محمد جلد : 1 صفحه : 131
4 / 6
آفرينش انسان براى رحمت
قرآن
«و اگر پروردگار تو مى خواست ، قطعا همه مردم را امّت واحدى قرار مى داد ، در حالى كه پيوسته در اختلاف اند ، مگر كسانى كه پروردگار تو به آنان رحم كرده و براى همين ، آنان را آفريده است ؛ و وعده پروردگارت [چنين] تحقّق پذيرفته است [كه : ]«البته جهنّم را از جنّ و انس ، يكسره پُر خواهم كرد»» . [1]
[1] علّامه طباطبايى قدس سره در تفسير خود مى گويد : «و پيوسته در اختلاف اند» ؛ يعنى مردم تا ابد ، در باره حق با يكديگر در اختلاف اند ، مگر كسانى كه رحمت خدا شامل حال آنان شده باشد . اينان ، در حق با يكديگر اختلاف ندارند و از آن ، جدا نمى شوند . رحمت ، همان هدايت الهى است ... «و براى همين ، آنان را آفريد» ؛ يعنى براى رحمت كه جمله بعد : «مگر كسانى كه پروردگارت بر ايشان رحمت آورد» دلالت بر آن دارد . و اگر كلمه «رحمت» ، مؤنّث لفظى است ، منافات ندارد كه اسم اشاره به آن ، مذكّر آورده شود ؛ زيرا در مصدر (رحمت) دو وجه جايزاست. خداوند متعال فرموده است: «إِنَّ رَحْمَتَ اللَّهِ قَرِيبٌ مِّنَ الْمُحْسِنِينَ» (اعراف: آيه 56) [كه «قريب» را كه وصف«رحمت»است، مذكّر آورده است]... و اگر رحمت (يعنى همان هدايت) را غايت مقصود خلقت گرفتيم ، به خاطر اين است كه به غايت نهايى ، يعنى سعادت بشر، مرتبط است ، چنان كه خداوند متعال ، به نقل قول از بهشتيان مى فرمايد : «و گفتند : ستايش خداى را كه ما را به اين ، هدايت فرمود» (اعراف : آيه 43) . و اين ، نظير غايت شمردن عبادت است ؛ چرا كه آن نيز با سعادت ، ارتباط دارد . خداوند مى فرمايد : «و من ، جن و انس را نيافريدم ، مگر به خاطر آن كه مرا بپرستند» . (ذاريات : آيه 56) (الميزان فى تفسير القرآن : ج 11 ص 62 ـ 64) .
نام کتاب : انسان شناسى از منظر قرآن و حديث نویسنده : محمدی ریشهری، محمد جلد : 1 صفحه : 131