آغاز سخن

كتاب كافى از زمان تدوين و تأليف از حدود يازده قرن پيش تاكنون در كانون توجه همه حديث پژوهان و دانشمندان شيعه بوده و تبديل به مرجعى شده كه هيچ فقيه و محدثى و هيچ عالم و دانشورى از مراجعه به آن بى نياز نيست. كافى نخستين كتابى است كه احاديث را در اين گستردگى و با سامانى خاص گردآورى نموده، بگونه اى كه بعد از آن، مراجعه به اصول چهارصدگانه حديثى از رونق افتاد و خود، مصدر اصلى حديث شيعه شد، و از اين جهت است كه بزرگان علماى شيعه اين كتاب را بسيار ستوده اند و شيخ مفيد آن را با عبارت «أجلّ كتب الشيعة و أكثرها فائدة» معرفى كرده است. وجود بيش از بيست شرح و سى حاشيه و هزار و ششصد نسخه خطى و بيست بار چاپ، نشانِ اهميت اين ميراث ارزشمند است. سوگمندانه بيشتر آثارِ مربوط به كافى يا به صورت دست نوشته باقى مانده و يا به شكل مطلوبى به چاپ نرسيده است. گروه احياء آثار پژوهشكده علوم و معارف حديث بر آن است كه همراه با تصحيح كافى، تمام شروح، حواشى، ترجمه ها و تك نگارى هاى مروبط به كافى را تحت عنوان «شروح و حواشى الكافى» تصحيح كرده و منتشر سازد كه تصحيح و انتشار صافى در همين راستا است. صافى اثر برهان الفضلاء خليل بن غازى رازى قزوينى، معروف به ملا خليل قزوينى از دانشمندان بنام و تأثيرگذار عصر صفوى است. تنوّع آثار وى در موضوعاتى چون تفسير، حديث، كلام، فقه، اصول، نحو و منطق از او شخصيتى جامع به نمايش مى گذارد. او و آراء و انديشه هاى او، همواره مورد توجه بوده و هم اكنون نيز مى باشد. بسيارى از عالمان بزرگ هم عصرش، او را به بزرگى ستوده اند. شيخ حرّ عاملى در أمل الآمل در وصف او چنين مى نويسد: «المولى الجليل الخليل بن الغازي القزويني، فاضل عالم، حكيم متكلّم، محقّق مدقّق، فقيه محدث، ثقة ثقة، جامع للفضائل ماهر معاصر». و اردبيلى در جامع الرواة، ملّا