مراتب نياز

يك. ضرورت (نياز به امكانات ضرورى)

مرتبه نخستِ نياز، نياز انسان به امكانات اوّليه ضرورى است؛ يعنى چيزهايى كه ادامه زندگى، بدون آنها، امكان‌پذير نيست و يا با مشكل جدّى، رو به روست.

دو. كفايت (نياز به امكانات مُكفى)

مرتبه دوم نياز، نياز انسان به امكاناتى است كه براى اداره يك زندگى متوسّط، اعم از نيازهاى اقتصادى، علمى و فرهنگى، كافى است.

سه. رفاه (نياز به رفاه نسبى)

مرتبه سوم نياز، نياز انسان به امكاناتى است كه افزون بر برخوردارى از يك زندگى متوسّط، رفاه و آسايش او را نيز در حدّ معقول و منطقى تأمين نمايد.

گفتنى است كه هر چند آنچه در روايات اسلامى، مورد تأكيد قرار دارد، تأمين نيازهاى زندگى در حدّ كفاف و برخوردارى از يك زندگى متوسّط است،[1] امّا برخوردارى از رفاه نسبى نيز با ميانه‌روى در مصرف، منافاتى ندارد. لذا در روايتى از اسحاق بن عمّار نقل شده كه:

قُلتُ لِأبى عَبدِ اللّهِ عليه السلام: يَكونُ لِلمُؤمِنِ عَشَرَةُ أقمِصَةٍ؟ قالَ: نَعَم، قُلتُ: عِشرونَ؟ قالَ: نَعَم، قُلتُ: ثَلاثونَ؟ قالَ: نَعَم، لَيسَ هذا مِنَ السَّرَفِ‌

[1] ر. ك: ص 113« كفايت».