سخنى در باره مكان بهشت‌

پيش از هر گونه توضيح در باره مكان بهشت، دو نكته قابل توجّه است:

اوّل، اين كه: بهشت مانند دوزخ- بر اساس آنچه گذشت-، آفريده شده است.[1] دوم، اين كه: وسعت بهشت، به اندازه وسعت همه آسمان‌ها و زمين است.[2] اكنون اين مسئله قابل طرح است كه چنين چيزى كه گستره و بزرگى آن با گستره آسمان‌ها و زمين برابرى مى‌كند و هم‌اكنون وجود دارد، كجاست؟ و چنين موجود بزرگى، اگر مادّى است، چرا با ابزار علمى، قابل رؤيت نيست؟

مكان بهشت برزخى‌

در پاسخ اين سؤال مى‌توان گفت كه آنچه از ظاهر قرآن و احاديث در اين باره استنباط مى‌شود، اين است كه بهشت برزخى، در باطن همين جهان مادّه است. طبق احاديث، ارواح نيكوكاران پس از مرگ، در قالب مثالى در باغى از باغ‌هاى بهشت، متنعّم‌اند و ارواح تبهكاران در گودالى از گودال‌هاى دوزخ،

[1]. ر. ك: ص 57( پژوهشى درباره وجود داشتن كنونىِ بهشت و دوزخ).

[2]. ر. ك: ص 105( فصل چهارم: ويژگى‌هاى بهشت/ گستردگى بهشت).