نخست، در حديثي از امام علي عليه السلام مي‌خوانيم: مَن اِحتَجَّ بِالحقِّ فَلَجَ؛ [1] هر که به وسيله حق احتجاج کند، پيروز مي‌شود.همو در توصيف قرآن فرموده: ومَن خاصَمَ بِه فَلَجَ؛ [2] هر که به وسيله قرآن مبارزه کند، پيروز مي‌شود؛ و در توصيف مرد مسلمان، گفته است: فَإنَّ المَرءَ المُسلمَ البَرِئَ مِن الخيانةِ، ما لَم يَغْشَ دَناءةً تَظهَرُ فَيَخشَعُ لَها إذا ذُكِرَت وتُغرَي بِها لئامُ الناس، كانَ كالفالِجِ الياسِرِ. [3] مسلمانِ پاک از خيانت، همچون شخصي ظفرمند و برنده است؛ [البته] تا زماني که مرتکب عملي پست نشده که چون آشکار ‌شود و آن را ياد کنند، سرافکنده ‌شود و بازيچه فرومايگان‌گردد.

نَسل

اين واژه نيز چند معنايي است و کاربردش به معناي دودمان و ذرّيه، در فارسي شايع است. از اين رو، در نخستين مواجهه با برخي از روايات، تنها همين معنا به ذهن مي‌آيد و به سراغ معاني ديگر نمي‌رويم. يکي از روايت‌هايي که معناي ديگر «نسل» در آن به کار رفته، در تفسير قرطبي آمده است: وفي الخبر: شَكونا إلى النبي الضعفَ. فقال: «عليكم بِالنَّسْلِ»؛ أي بالإسراع في المشي فإنَّه يُنشِطُ. [4] در روايت است که ما از ناتواني و خستگي، به پيامبر خدا گلايه کرديم. پيامبر فرمود: «شما را به نسل سفارش مي‌کنم»؛ يعني به تند راه رفتن که باعث رفع خستگي [هنگام پياده‌روي] مي‌شود. در منابع شيعي، اين روايت به نقل از ابن ‌قدّاح، بدين شکل آمده است: