درس هشتم : وضع و دسّ حديث

اهداف درس:

شناخت مفهوم «وضع» و «دَسّ» و شيوه‌هاي جعل؛ آگاهي از روش شناسايي و نقد احاديث ساختگي.

15. حديث‌سازي

معناي وضع

«وضع»، در لغت کهن عرب، به معناي فرو نهادن و پايين آوردن است و «وضيع»، يعني انسان فرومايه. [1] بسياري از ديگر کاربردهاي اين مادّه در شعر و متون کهن عرب نيز با اين معنا پيوند دارد و کاربردهاي جديد آن نيز، اين پيوند را حفظ کرده‌اند، هرچند در روزگار کنوني به معناي قرار دادن نيز به کار مي‌رود. مي توان گفت اصطلاح «حديث موضوع» نيز با معناي لغوي آن، پيوند دارد. حديث موضوع، حتي از حديث ضعيف که در پايين ترين طبقه اعتباري حديث، قرار دارد، فروتر است. حديث موضوع اساساً متني صادرشده از معصوم نيست؛ بلکه ساخته واضعان و کذّابان و بربسته به معصومان است.