حديث و علوم حديث در حاشيه است؛ مثلًا در ميان درس‌هاى حوزه تنها برخى دروس فرعى رجال يا حديث هست و مراكزى كه به طور جدّى به اين بخش بپردازند، اندك‌اند. البته بايد به اين نكته اعتراف كرد كه در عرصه تصحيح، راهنما سازى و ارائه نرم‌افزار، در دهه دوم انقلاب، كارهاى نسبتاً بزرگ، ارزشمند و قابل توجهى صورت گرفته و بسيارى از كتاب‌هاى حديثى تصحيح يا براى آنها معجم و راهنما تهيه شده و به صورت نرم‌افزار درآمده است.

هر چند در صد سال اخير، پژوهش‌هايى در حوزه حديث انجام گرفته است، اما هنوز هم خلأهاى بسيارى مشاهده مى‌شود. اين خلأها موجب گرديده‌اند كه علوم حديث، نسبت به ديگر علوم اسلامى از شأن و جايگاه حقيقى خود به دور مانَد.

ضرورت آموزش و پژوهش در علوم حديث‌

آموزش و پژوهش، دو امر مكمّل‌اند؛ يعنى در پژوهش، محقق، سؤال‌ها را پاسخ مى‌دهد و اين پاسخ‌ها متن درسى مى‌شود. در متن درسى نيز با تجزيه و تحليل، پرسش‌هاى جديدى مطرح مى‌گردد و پژوهش به جواب آنها مى‌پردازد؛ بنابراين، ميان آموزش و پژوهش، رابطه‌اى تنگاتنگ وجود دارد. سيستم‌هاى علمى‌اى كه بر محور آموزش و پژوهش مى‌چرخند، بايستى داراى چنين رابطه‌اى باشند و نمى‌توان يكى را جلوتر از ديگرى فرض كرد؛ بلكه گاهى پژوهشْ جلوتر است و گاه آموزش.

به هر روى اين همراهى بايد حفظ شود. حال، سؤال اصلى اين است كه اين رابطه در نظام حوزه چه اندازه رعايت مى‌شود؟! در پاسخ به اين پرسش بايد گفت: در درس‌هاى حوزوى چنين نسبتى وجود ندارد و فقط در حاشيه درس‌هاى حوزه، يكى- دو درسِ فرعى گنجانده شده است؛ حتى در ميان رشته‌هاى تخصصى حوزه نيز هنوز رشته‌اى به نام رشته تخصصىِ حديث شكل نيافته است.

متأسفانه در نظام آموزش عالى كشور نيز اين نقيصه هست و تنها رشته‌اى كه در