687. امام صادق عليه السلام‌ در روايتى از ايشان: سپس در آدم، نور، آتش، باد و آب را به جريان انداخت. انسان، به نور ديد و انديشيد و فهميد، و به آتش خورد و نوشيد. اگر در معده آتش نبود، معده غذا را نرم نمى‌كرد؛ اگر در درون آدميزاد بادى نبود كه آتش معده را شعله‌ور سازد، آن آتش بر نمى‌افروخت؛ و اگر درون آدمى‌زاده، آبى نبود كه زبانه‌هاى آتشِ معده را فرو نشاند، آن آتش، درون آدمى را يكسره مى‌سوزاند.

688. امام كاظم عليه السلام: سرشت آدم، بر چهار چيز نهاده است: يكى از آنها هواست كه شخص، جز بدان و به نسيم آن، زنده نمى‌ماند و هر درد و عفونتى را هم كه در جسم است، بيرون مى‌راند. ديگرى خاك است كه ممكن است خشكى و حرارت را پديد آورد. ديگرى خوراك است كه خون از آن پديد مى‌آيد. مگر نمى‌بينى غذا به معده در مى‌آيد و آنجا، معده آن را مى‌پرورَد تا نرم و آن‌گاه، ناب شود و طبيعت، افشره آن را به عنوان خون مى‌گيرد و سپس، كُنجاره به پايين بدن سرازير مى‌شود. و چهارم، آب است كه بلغم را مى‌سازد.

ر. ك: ج 1، ص 325 (اشاره به حكمت نهفته در حنجره).

7/ 2 سلامت دستگاه گوارش‌

7/ 2 1 پرهيز

689. پيامبر خدا صلى الله عليه و آله: معده، خانه همه دردهاست و پرهيز، ريشه همه درمان‌ها.