نام کتاب : فرهنگ نامه علوم قرآن نویسنده : دفتر تبلیغات اسلامی جلد : 1 صفحه : 329
آيه امانات
آيه امانات
(آيه 58 سوره نساء، در باره وجوب برگرداندن
امانتها به صاحبانش)
آيه 58 سوره نساء را آيه امانات
مىگويند:((إِنَّ اللّهَ يَأْمُرُكُمْ أَن
تُؤدُّواْ الأَمَانَاتِ إِلَى أَهْلِهَا وَإِذَا حَكَمْتُم بَيْنَ النَّاسِ أَن تَحْكُمُواْ
بِالْعَدْلِ إِنَّ اللّهَ نِعِمَّا يَعِظُكُم بِهِ إِنَّ اللّهَ كَانَ سَمِيعًا بَصِيرًا)
؛ )خدا به شما فرمان مىدهد كه سپردهها را به صاحبان آنها رد كنيد و چون ميان
مردم داورى مىكنيد به عدالت داورى كنيد در حقيقت نيكو چيزى است كه خدا شما را به آن
پند مىدهد خدا شنواى بيناست.
طبق روايتى از امام باقر (ع) و امام صادق
(ع) اوامر و نواهى خداوند، امانتهاى او است. و نيز گفته شده است که اين آيه خطاب به
حکمرانان است که امانات مردم را به آنها برگردانده، به عدالت حکمرانى کنند.
محمدبن ابراهيم نعمانى از زراره روايت
کرده است که تفسيرِ اين آيه را از امام باقر (ع) پرسيدم؛ حضرت فرمودند: "خداوند
امر کرد امانتها را به امام بعد برساند و او نبايد مخفى کند. اى زراره! آيا آيه((وَإِذَا حَكَمْتُم بَيْنَ النَّاسِ)…)(را شنيدهاي؟
آنان حکام هستند و آيه خطاب به حکام است)".
به هر حال، امانت معناى وسيعى دارد و سرمايه مادى و معنوى
را شامل مىشود و هر مسلمانى طبق صريح اين آيه وظيفه دارد در هيچ امانتى به هيچ کس
خيانت نکند؛ خواه صاحب حق مسلمان باشد يا غير مسلمان. و اين در واقع، يکى از مواد
اعلاميه حقوق بشر در اسلام است که تمام انسانها در برابر آن يکسانند.
[1]طبرسي ، فضل بن حسن ، 468 - 548ق;مجمع
البيان فى تفسيرالقرآن;جلد3;صفحه 98
[2]زمخشري ، محمود بن عمر ، 467 - 538ق.;الكشاف
عن حقائق غوامض التنزيل;جلد1;صفحه 523
[3]مكارم شيرازي ، ناصر ، 1305 -;تفسير نمونه;جلد3;صفحه
430
[4]فخر رازي ، محمد بن عمر ، 544 - 606ق.;التفسيرالكبير;جلد10;صفحه
(137-139)
[5]سيوطي ، عبد الرحمان بن ابي بكر ،
849 - 911ق.;الاتقان فى علوم القرآن;جلد1;صفحه 114
[6]حجتي ، محمد باقر ، 1311 -;اسباب النزول;صفحه
163
[7]منصور ، عبدالحميد يوسف;نيل الخيرات فى
القراءات العشرة;جلد4;صفحه 378
نام کتاب : فرهنگ نامه علوم قرآن نویسنده : دفتر تبلیغات اسلامی جلد : 1 صفحه : 329