نمى رسند، دستور داده شده كه گزارش دهندگان بايد حداقل دو نفر عادل باشند.

اسلام در راه تحقق بخشيدن به اين موضوع(صيانت و حفظ آبروى اشخاص و جلوگيرى از وقوع خطرهاى بزرگ) علاوه بر دو شرط ياد شده (عدالت گزارش دهنده و تعدد مخبر در موضوعات حساس اجتماعى، مانند آلودگى به زنا و سرقت) شرايط ديگرى را در مخبر لازم دانسته، كه بدون آن شرايط، گزارش وى كوچك ترين ارزش قضايى و اجتماعى نخواهد داشت، مثلاً:

1. شاهد بايد دقت نظر و هوشيارى داشته باشد به طورى كه بر اثر دقت نظر و حافظه خاص و روشنى و بينايى، در گزارش خود مطالب را كم و زياد نكند.

2. امورى كه قابل حس و لمس است، بايد گواهى از آنها را از طريق يكى از حواس طبيعى به دست آورده باشد و هرگز به تخمين و حدس و گمان اعتقاد نورزد و بنا به تعبير امام(عليه السلام)«بمثل هذا فاشهد و دَع» چيزى كه مورد گواهى قرار مى گيرد، بايد مانند آفتاب، روشن و محسوس باشد، و در غير اين صورت، حق ندارد گزارش دهد.

3. كسانى كه بدون ملاك به مطلبى گواهى دهند بى درنگ بايد «تعزير» شوند و به مردم معرفى گردند، تا بار ديگر مردم سخنان آنان را نپذيرند.[1]

اين شرايط حاكى از آن است كه اسلام با تعيين شرايط براى پذيرش گزارش گزارشگران، جامعه اسلامى را از بروز خطرهاى ناشى از شايعه سازان و دستگاه هاى دروغ پرداز حفظ نموده و به افراد با ايمان دستور مؤكد داده كه در گزارش افراد فاسق كه احتمال جعل و دروغ به آن راه دارد، بررسى بيشترى كنند، تا مبادا ندانسته بر اثر يك گزارش دروغ، به افرادى خسارت وارد نيايد.