ديده ها عميق تر گردد و هر چه درباره آن تحقيقات و مطالعات زيادترى انجام گيرد، رموز و اسرار آن تجلى بيشترى نموده حقايق نوى از آن كشف مى شود.

البته از كتابى كه از جانب خداى نامتناهى براى هدايت بشر فرستاده شده است جز اين انتظار نمى رود. كتاب او بايد به سان خود او نامتناهى بوده و در نماياندن انتساب خود به مبدأ جهان و عالم وحى، به دليل و برهانى نيازمند نگردد و مانند آفتاب، كه دليل و راهنماى خود است و حقيقت و واقعيت خود را نشان دهد.

پيامبر عالى قدر اسلام به اين حقيقت (خصيصه نهايت ناپذيرى قرآن) در سخنان تاريخى خود ـ كه درباره اهميت و عظمت قرآن ايراد فرموده ـ چنين تصريح نموده است:

«ظاهره أنيق وباطنه عميق... لا يحصى عجائبه ولا تبلى غرائبه;[1]

قرآن ظاهرى زيبا و باطنى عميق دارد. شگفتى هاى آن پايان ناپذير است و تازه هاى آن كهنه نمى شود».

تربيت يافته ممتاز اين مكتب الهى، اميرمؤمنان على(عليه السلام) در يكى از خطبه هاى خود، از قرآن چنين ياد كرده است:

«سراجاً لا تخبو توقّده، وبحراً لا يدرك قعره;[2]

قرآن مشعل فروزانى است كه فروغ و تابش آن، به خاموشى نمى گرايد و درياى عميقى است كه فكر بشر به ژرفاى آن نمى رسد».

اين حقيقت براى بشر امروز كه با ديد وسيع و معلومات سرشار و جهان بينى عظيمى به قرآن مى نگرد به روشنى تجلى كرده و روز به روز ايمان و عقيده او به