به فعل آيد ز قوه هر نهانى *** ز هر خاكى يكى عقلى و جامى

بود نامحرمان را چشم دل كور *** و گرنه هيچ ذره نيست بى نور

بخوان تو آيه «نور السماوات» *** كه چون خورشيد يابى، جمله ذرات

كه تا دانى كه در هر ذره اى خاك *** يكى نورى است تابان گشت زان پاك

خوش بختانه دانش امروز ، در سايه زحمات پژوهشگران، وجود علم و ادراك را در جهان نبات ثابت نموده است تا آن جا كه دانشمندان روسى معتقدند گياهان اعصاب دارند و فرياد هم مى كشند.

لابراتوار علايم كشاورزى مسكو فرياد و گريه هاى ريشه گياهى را كه در آب گرم قرار گرفته بود ضبط كرد. خبرگزارى هاى جهان از راديو مسكو نقل مى كنند كه گياهان اعصاب دارند و فرياد مى كشند.

راديو مسكو ديشب گوشه اى از نتايج تحقيقات دانشمندان روسى را در نباتات و گياهان فاش كرد و گفت: دانشمندان به اين نتيجه رسيده اند كه گياهان نيز داراى دستگاهى شبيه شبكه اعصاب حيواناتند. اين نتيجه آزمايش يك دانشمند است كه به دستگاه هاى اليافى ساقه كدو فرستنده هايى نصب كرد و سپس مطالعات را با تعقيب ريشه گياه دنبال كرد و با انجام بريدگى در ريشه گياه با عكس العمل گياه مواجه شد.

هم زمان با اين آزمايش، آزمايش مشابهى در آزمايشگاه فيزيولوژى نباتات فرهنگستان علوم كشاورزى صورت گرفت و نتيجه مشابهى به بار آورد. در اين آزمايش ريشه گياهى را در آب گرم قرار دادند و متوجه شدند كه صداى فرياد گياه بلند شد. البته فرياد گياه آن چنان نبود كه به گوش برسد; ولى گريه ها و فريادهاى نامريى اين گياه را دستگاه هاى دقيق الكترونيكى روى نوار پهنى ضبط كردند.[1]