فصل بيست وسوّم

تحليلى از انگيزه هاى مخالفت خوارج

علل مخالفت خوارج با امام (عليه السلام) باانگيزه مخالفت معاويه با آن حضرت كاملاً متفاوت بود. معاويه از دوران خلافت عمر مقدمات خودمختارى ولايت شام را آماده ساخته بود وخود را رئيس مطلق شام مى دانست.پس از قتل عثمان، وقتى دريافت كه امام (عليه السلام)مى خواهد دست او را از ولايت شام قطع كند، به مخالفت برخاست وبا تحريك طلحه وزبير وسپس به راه انداختن نبرد صفّين در برابر امام (عليه السلام)ايستاد ودر واپسين لحظات با سياست شوم بر نيزه كردن قرآن دو دستگى عميقى در ميان ياران امام پديد آورد وسرانجام امام (عليه السلام) قربانى همين دو دستگى شد.

امّا خوارج افرادى قشرى وظاهربين وبه اصطلاح امروز خشكه مقدّسانى بودند كه به جهت جهل وسطحى نگرى وناآگاهى از مبانى اسلامى با امام (عليه السلام) به مخالفت برخاستند وباتشبّث به علل واهى در برابر مصباح هدايت الهى صف آرايى كردند ودر خاموش ساختن آن حتى به بهاى نابودى خود از پاى ننشستند.

به سبب همين تفاوت ميان معاويه وخوارج، امام (عليه السلام) پس از پيروزى بر آنها فرمود:

«لا تُقاتِلُوا الْخَوارِجَ بَعْدِي، فَلَيْسَ مَنْ طَلَبَ الْحَقَّ فَأَخْطَأَهُ كَمَنْ طَلَبَ الْباطِلَ فَأَدْرَكَهُ».[1]