الف)استفسار از كيفيت بيعت طلحه وزبير

طبرى مى نويسد: طرفين توافق كردند كه نامه اى به مردم مدينه نوشته شود واز كيفيت بيعت طلحه وزبير با على (عليه السلام) استفسار شود. چنانچه مردم مدينه گواهى دادند كه بيعت آنان از روى اختيار وآزادى بوده است، هر دو نفر بايد از آن محل به مدينه باز گردند ومتعرض عثمان بن حنيف نشوند واگر گواهى دادند كه بيعت آنان به اكراه واز روى خوف بوده است در آن صورت بايد عثمان بصره را ترك گويد ودار الاماره وبيت المال را وآنچه را مربوط به حكومت است در اختيار طلحه وزبير بگذارد.

طبرى متن صلحنامه را در تاريخ خود آورده است وياد آور شده كه كعب بن سور حامل آن شد وبه سوى مدينه رهسپار گشت. در روز جمعه در مسجد مدينه پيام مردم بصره را به سمع مردم مدينه رسانيد ولى جز يك نفر به نام اُسامه كسى پاسخ او را نگفت.اسامه گفت:بيعت آنان اختيارى نبود واز روى اكراه وترس بوده است. در اين هنگام مردم از كثرت خشم خواستند او را بكشند واگر برخى مانند صُهيب ومحمّد بن مسلمه به داد او نرسيده بودند خون او ريخته مى شد. كعب آنچه را در مسجد مدينه ديده بود پس از بازگشت به بصره نقل كرد واين امر سبب شد كه طلحه وزبير بر عثمان بن حنيف پيام فرستادند كه دار الاماره را ترك كند، زيرا ثابت شد كه بيعت آن دو با ميل ورغبت نبوده است.

صلح وسازش بر اين اساس بسيار بعيد به نظر مى رسد واين نقل از جهاتى دور از واقع است، زيرا:

1ـ ناقل آن سيف بن عُمر است كه محقّقان او را فردى صالح وراستگو نمى دانند، ولى متأسفانه قسمتى از تاريخ طبرى(از حوادث سال 11 تا حوادث سال 36 هجرى) انباشته از منقولات اوست.

2ـ پيمودن راه بصره به مدينه وبازگشت مجدد به بصره وقت زيادى مى طلبيد