فصل هفتم

نقشه امام(عليه السلام) براى دستگيرى ناكثان

برنامه اميرمؤمنان (عليه السلام) در نخستين روزهاى حكومت خويش پاكسازى محيط جامعه اسلامى از حكّام خودكامه اى بود كه بيت المال مسلمانان را تيول خويش قرار داده،بخش مهمى از آن را به صورت گنج در آورده بودند وبخش ديگر را در راه مصالح شخصى خود مصرف مى كردند وهركدام در گوشه اى، حاكمى خود مختار وغارتگر وآفريننده اختناق بود. در رأس آنان معاويه فرزند ابوسفيان بود كه از دوران خليفه دوّم، به اين بهانه كه در همسايگى قيصر قرار دارد، در قصرهاى قيصرى غرق در ناز ونعمت بود وهركس كه سخنى بر ضدّ او مى گفت فوراً تبعيد يا نابود مى شد.

وقتى خبر سرپيچى حاكم خودكامه شام به امام (عليه السلام) رسيد، وى با سپاه رزمنده خويش تصميم گرفت كه به تمرّد معاويه با قدرت پاسخ بگويد ودر اين فكر بود كه ناگهان نامه امّ الفضل، دختر حارث بن عبد المطّلب، به وسيله پيك تندرو رسيد وامام (عليه السلام) را از پيمانشكنى طلحه وزبير وحركت آنان به سوى بصره آگاه ساخت.[1] وصول نامه تصميم امام را دگرگون ساخت وسبب شد كه آن حضرت با همان گروهى كه عازم شام بود به سمت بصره حركت كند تا پيمانشكنان را در نيمه راه دستگير كند وفتنه را در نطفه خفه سازد. از اين جهت،« تمام» فرزند عبّاس را به فرماندارى مدينه و«قثم» فرزند ديگر او را به فرماندارى مكّه نصب كرد[2] وبا هفتصد