ولى آنچه به دست مخالفان بهانه داد دو مسأله بود:

1ـ الغاى تبعيضات ناروا در تقسيم بيت المال.

2ـ عزل فرمانداران ناشايست خليفه پيشين.

اين دو موضوع سبب شد كه گروهى دنيا پرست وجاه طلب بر ضدّ امام (عليه السلام) برخيزند واموال وثروت خود را كه به ناحق گرد آورده بودند از قلمرو مصادره على (عليه السلام) نجات بخشند.

امام (عليه السلام) مى خواست كه در دوران حكومت خود مردم را به عصر رسول اكرم (صلى الله عليه وآله وسلم) بازگرداند وسيره وروش او را در امر رهبرى، به طور مطلق، زنده كند. ولى متأسفانه پارسايى وپرهيزگارى دوران رسول خدا از ميان مردم رخت بربسته، اخلاق عمومى دگرگون وشيوه پيامبر اكرم (صلى الله عليه وآله وسلم) فراموش شده بود; تبعيضات ناروا در روان مردم واركان جامعه رسوخ كرده وزمام امور به دست افراد ناصالح سپرده شده بود.

در شوراى شش نفرى عمر، عبد الرحمان بن عوف سرمايه دار قريش به على (عليه السلام) پيشنهاد كرد كه اگر بر طبق كتاب خدا وسنّت پيامبر وروش شيخين عمل كند وى با او بيعت خواهد كرد، امّا على (عليه السلام) شرط او را نپذيرفت وگفت: برطبق كتاب وسنّت وتشخيص خويش عمل مى كنم، نه بر روش دو خليفه پيشين.مقاومت امام در برابر عبد الرّحمان سبب شد كه آن حضرت دوازده سال از حكومت محروم گردد وعثمان زمام امور را به دست گيرد.

اكنون كه امام(عليه السلام) زمام امور را به دست گرفته بود وقت آن رسيده بود كه سنّت پيامبر (صلى الله عليه وآله وسلم) را در تقسيم بيت المال احياء كند. روش پيامبر (صلى الله عليه وآله وسلم) در بيت المال اين بود كه هرگز آن را ذخيره نمى كرد وهمه را ميان مسلمانان بالسّويه تقسيم مى كرد وميان عرب وعجم وسفيد وسياه فرق نمى گذاشت.

خطبه حضرت على(عليه السلام) پيش از تقسيم بيت المال

على (عليه السلام) پيش از دستور تقسيم بيت المال خطابه اى به شرح زير ايراد