فصل چهارم

عوامل مخالفت با حضرت على(عليه السلام)

اختلاف ودودستگيى كه پس از گزينش امام على (عليه السلام) براى رهبرى در ميان مسلمانان پديد آمد كاملاً بى سابقه بود وهرگز چنين اختلافى در دوران زمامدارى سه خليفه پيش بروز نكرد. درست است كه خليفه نخست با اختلاف ونزاع برگزيده شد وبا موج اعتراض از ناحيه كسانى كه مقام رهبرى را يك مقام انتصابى از جانب خدا مى دانستند رو به رو گرديد، ولى ديرى نپاييد كه اوضاع رو به آرامى نهاد وگروههاى مخالف، بنابر مصالح عالى اسلامى، لب فرو بستند وحقوق خود را ناديده گرفتند.

انتخاب دو خليفه ديگر نيز هرچند بدون اختلاف نبود ولى چيزى نگذشت كه غوغا فرو نشست وهر دو خليفه بر اوضاع مسلّط شدند. ولى پس از انتخاب على (عليه السلام) گروهى به مخالفت علنى با وى برخاستند وشكاف عميقى در امّت اسلامى پديد آوردند.

مخالفت آنان با حكومت على (عليه السلام) علل ديرينه داشت. گروهى از بستگان مخالفان به دست على (عليه السلام) در جنگها كشته شده بودند. از جمله، در روزهاى بيعت، وليد بن عتبه به على (عليه السلام) گفت:پدرم در روز بَدْر به دست تو كشته شد وديروز برادرم عثمان را حمايت نكردى، همچنان كه پدر سعيد بن العاص در روز بدر به دست تو كشته شد ومروان را نزد عثمان خفيف وسبك عقل شمردى....