قضايى.

ج) انجام خدمات اجتماعى، كه ذيلاً به اهمّ آنها اشاره مى شود:

1ـ انفاق به فقرا ويتيمان

در اين مورد كافى است ياد آورى شود كه آيه(اَلَّذينَ يُنْفِقُونَ أَمْوالَهُمْ بِاللَّيْلِوَ النَّهارِ سِرَّاً وَعَلانِيَةً) [1]، به اتفاق مفسّران، در باره على (عليه السلام) نازل شده است. گرچه اين آيه بيانگر وضع على (عليه السلام) در زمان رسول اكرم (صلى الله عليه وآله وسلم) است، ولى اين وضع پس از رحلت پيامبر نيز ادامه داشت وآن حضرت پيوسته از يتيمان ومستمندان دستگيرى مى كرد وروح بزرگ ومهربان او تا پايان عمر از انفاق به فقرا لحظه اى آرام نگرفت. شواهد بسيارى در اين زمينه در تواريخ اسلامى مذكور است كه ذكر آنها مايه اطاله كلام خواهد شد.

2ـ آزاد كردن بردگان

آزاد ساختن بردگان از مستحبّات مؤكّد در اسلام است. از رسول اكرم (صلى الله عليه وآله وسلم) نقل شده است كه فرمود:

«مَنْ أَعْتَقَ عَبْداً مُؤْمِناً أَعْتقَ اللّهُ الْعَزيزُ الْجَبّارُ بِكُلِّ عُضْو عُضْواً لَهُ مِنَ النّار».[2]

هركس بنده مؤمنى را آزاد سازد، خداوند عزيز جبّار، در برابر هر عضوى از آن بنده، عضوى از شخص آزاد كننده را از آتش جهنّم آزاد مى سازد.

على (عليه السلام) در اين زمينه نيز، همچون ساير خدمات وفضايل، پيشگام بود وموفق شد ازحاصل دسترنج خود(ونه از بيت المال) هزار بنده را بخرد وآزاد سازد. امام صادق (عليه السلام) به اين حقيقت گواهى داده، فرموده است: