استمدادهاى علمى وسياسى هر يك از خلفا از امير المؤمنين (عليه السلام) را ياد آور شويم.

حضرت على(عليه السلام) ومشكلات علمى وسياسى ابوبكر

تاريخ گواهى مى دهد كه خليفه اوّل در مسائل سياسى، معارف وعقايد، تفسير قرآن واحكام اسلام به على (عليه السلام) مراجعه مى كرد واز راهنماييهاى آن حضرت كاملاً بهره مى برد. در اينجا نمونه هايى ذكر مى شود.

جنگ با روميان

يكى از دشمنان سرسخت حكومت جوان اسلام امپراتورى روم بود كه پيوسته مركز حكومت اسلام را از جانب شمال تهديد مى كرد.پيامبر گرامى (صلى الله عليه وآله وسلم) تا آخرين ساعات زندگى خود از انديشه خطر روم غافل نبود.در سال هفتم هجرت گروهى را به فرماندهى جعفر بن ابى طالب روانه كرانه هاى شام كرد، ولى سپاه اسلام با از دست دادن سه فرمانده خود، بدون اخذ نتيجه، به مدينه بازگشت. براى جبران اين شكست، پيامبر اكرم (صلى الله عليه وآله وسلم) در سال نهم با سپاهى گران عازم «تبوك» شد، ولى بدون آنكه با سپاه دشمن روبرو گردد به مدينه بازگشت. اين سفر نتايج درخشانى داشت كه در تاريخ مذكور است.مع الوصف، خطر حمله روم هميشه خاطر پيامبر را به خود مشغول مى داشت وبه همين جهت، آن حضرت در آخرين لحظه هاى زندگى، كه در بستر بيمارى بود، سپاهى از مهاجرين وانصار ترتيب داد كه رهسپار كرانه هاى شام شوند. ولى اين سپاه، به عللى مدينه را ترك نگفت، وپيامبر (صلى الله عليه وآله وسلم) درگذشت در حالى كه سپاه اسلام در چند كيلومترى مدينه اردو زده بود.

پس از درگذشت پيامبر (صلى الله عليه وآله وسلم) وپس از آنكه فضاى سياسى مدينه، كه دچار بحران شده بود، به آرامش گراييد وابوبكر زمام امور را به دست گرفت، خليفه در اجراى فرمان پيامبر در نبرد با روميان كاملاً دو دل بود. لذا با گروهى از صحابه