ودر باره آن چنين ارزيابى كرد:

طوفانى مى بينم كه جز خون چيز ديگرى نمى تواند آن را خاموش سازد.[1]

ابوسفيان در ارزيابى خود بسيار صائب بود واگر فداكارى واز خودگذشتگى خاندان بنى هاشم نبود طوفان اختلاف را جز كشت وكشتار چيزى نمى توانست فرو نشاند.

گروه كينه توز

بسيارى از قبايل عرب جاهلى به انتقامجويى وكينه توزى مشهور ومعروف بودند واگر در تاريخ عرب جاهلى مى خوانيم كه حوادث كوچك همواره رويدادهاى بزرگى را به دنبال داشته است به اين جهت بوده است كه هيچ گاه از فكر انتقام بيرون نمى آمدند. درست است كه آنان در پرتو اسلام تا حدى از سنّتهاى جاهلانه دست كشيدند وتولدى دوباره يافتند، امّا چنان نبود كه اين نوع احساسات كاملاً ريشه كن شده، اثرى از آنها در زواياى روح آنان باقى نمانده باشد; بلكه حس انتقام جويى پس از اسلام نيز كم وبيش به چشم مى خورد.

بى جهت نيست كه حُباب بن مُنذر، مرد نيرومند انصار وطرفدار انتقال خلافت به جبهه انصار، در انجمن سقيفه رو به خليفه دوم كرد وگفت:

ما با زمامدارى شما هرگز مخالف نيستيم وبر اين كار حسد نمىورزيم، ولى از آن مى ترسيم كه زمام امور به دست افرادى بيفتد كه ما فرزندان وپدران وبرادران آنان را در معركه هاى جنگ وبراى محو شرك وگسترش اسلام كشته ايم; زيرا بستگان مهاجران به وسيله فرزندان انصار وجوانان ما كشته شده اند.چنانچه همين افراد در رأس كار قرار گيرند وضع ما قطعاً دگرگون خواهد شد.

ابن ابى الحديد مى نويسد: