به صورت مبسوط از آن بحث شده است. آيا ميتوان ياغيان بر امام مفترض الطاعة را عادل خواند؟

4ـ معاوية بن ابى سفيان، در جنگ «صفين»، رو در روى على (عليه السلام) ايستاد و سپاه شام را رهبرى كرد، در حاليكه بيشتر صحابه، در ركاب على اميرمؤمنان (عليه السلام) و تعداد اندكى از آنان نيز با معاويه بودند. شايد نزديك، بهيك صد صحابى بدرى، در ركاب امير مؤمنان شمشير ميزدند; پس از نبردخونينى كه چند ماه ادامه داشت، با سياست قرآن بر نيزه كردن، طرفين دست ازنبرد كشيدند، در حاليكه معاويه 45000 كشته و امير مؤمنان 25000 مقتولداشت. اين خونها بهوسيله آتش افروزى معاويه و عمر عاص، ريخته شد;حال چگونه ميتوان بر همه صحابى كه معاويه و... در بين آنان است،رحمت فرستاد، و همه را عادل و دادگر خواند، و آنان را بالاتر از جرح و تعديل پنداشت؟

شگفت اين جا است كه محدثان اهل سنت، درباره پيامبران، احاديث تند و زنندهاى كه هرگز با عصمت و حتى عدالت عادى نيز، جمع نمى شود، نقل ميكنند، ولى به هنگام سخن از صحابه، بحث و بررسى را تحريم ميكنند و ميگويند: ما نبايد درباره آنان به جرح و تعديل بپردازيم. تو گويى، آنان مافوق قانون هستند و قوانين خدا درباره آنان نازل نشده است.

مؤلف «المنار»، از يكى از شرفاى مكه، نقل ميكند: «در استانبول، با دانشمند آلمانى ملاقات داشتم، او به من گفت: بر ما مردم آلمان و حتى اروپا، لازم و واجب است، مجسّمه طلايى معاويه بن ابى سفيان را در يكى از ميدانهاى بزرگ «برلين» نصب كنيم، گفتم چرا؟ گفت: براى اينكه وى نخستين كسى بود كه برنامه حكومت اسلامى را از دموكراسى و انتخابات آزاد، به رژيم سلطنتى موروثى