نشانه هايى است، آنان كه خدا را ايستاده و نشسته و به پهلو خفته، ياد ميكنند و در آفرينش آسمانها و زمين ميانديشند».

بايد به علوم و انديشههاى انسانها، آنگاه كه كليد زندگى و مايه بهره گيرى صحيح از مواهب الهى باشد و انسان را در قلمرو عقل نظرى و عملى يارى كند، بهاء داد و به سخنان مفيد و سودمند انديشمندان در هر زمان و مكان، گوش فرا داد و آنها را به كار بست. چنانكه ميفرمايد:

((فَبَشِّرْ عِبادِ الَّذِينَ يَسْتَمِعُونَ الْقُوْلَ فَيَتَّبِعُونَ اَحْسَنَهُ)) (سوره زمر/17ـ 18).

«بندگانم را نويد ده، آنان كه سخنان را ميشنوند، و از بهترين آنها پيروى ميكنند».

اگر او در كتاب خود، به فراگيرى دانش و تحصيل علم دعوت ميكند، اولياء او نيز پيوسته مسلمانان را به كسب دانش فرمان دادهاند، هر چند آن دانش در دورترين نقاط جهان ، قرار داشته باشد. چنانكه پيامبر (صلى الله عليه وآله وسلم) ميفرمايد:

«اطلبوا العلم و لو بالصين = دانش را فرا گيريد هر چند در سر زمين چين باشد».

بر اين اساس، مسلمانان هوشمند، بر آن شدند تا معارف يونان و روم را كه در سر زمين مصر و ايران و سوريه منتشر بود، بياموزند، و آنگاه كه بر خزائن علوم يونانى دست يافتند، همه را از زبان سريانى به عربى بر گرداندند[1].

مسأله بر گردندن علوم يونانى، رومى و ايرانى به زبان عربى، در دوره امويان آغاز شد و در دوره بنى عباس به اوج خود رسيد. تاريخ، هر چند خالد بن يزيد بن معاويه را نخستين مترجم معرفى ميكند[2]، ولى حق اين است كه او مترجم