سخنان و انديشههاى او آگاه شوند، به كتابهاى يادشده در پاورقى، مراجعه فرمايند[1].

وهب منبه يمنى، مروّج حكومت تقدير بر افعال انسان

كعب احبار در سال 34 هجرى درگذشت و رواياتى بى اساس را كه همگى اسرائيليات است، در ميان مسلمانان پخش كرد. پس از مرگ او مسلمانان به يك اسرائيلى ديگر، گرفتار شدند كه بسان سلف خويش در پخش روايات اسرائيلى سعى بليغ داشت و آن «وهب بن منبه» است.

ذهبى مينويسد: «او در آخر خلافت عثمان چشم به جهان گشود، مطالب زيادى از كتب يهود نقل كرد، و در سال 114 درگذشت» و نيز مينويسد: «او دانشمندى بود از اهل يمن، كه در سال 34 متولد شد، اطلاع وسيعى از عهدين داشت و در اين مورد زحمت زياد كشيده بود». بخارى و مسلم در صحيحهاى خود، از او به وسيله برادرش «همام» نقل حديث كردهاند[2].«كتاب زندگى پيامبران به نام «قصص الابرار و قصص الاخيار» از او به جا مانده است»[3].

اى كاش او در مرز داستانسرايى توقف ميكرد و با عقائد مسلمين بازى نميكرد. او در كشمكس مساله جبر و اختيار، از طرفداران حكومت تقدير بر همه چيز است. حماد بن سلمه از ابو سنان نقل ميكند، از «وهب بن منبه» شنيدم كه