نگيزه هاى جبرى گرى در مكتب اشاعره

1

توحيد در خالقيّت

پيش از بررسى عوامل گرايش اهل حديث و اشاعره به جبر، يادآور مى شويم كه مكتب اهل حديث از نظر زمان، بر مكتب اشاعره تقدّم دارد و به يك معنا،خود اشعرى از پيروان اهل حديث و طرفدار مكتب آنان بشمار مى رود.

وى در سخنرانى معروفى كه در مسجد جامع بصره ايراد كرد آشكارا از مكتب اعتزال توبه كرد و پيروى خود را از مكتب اهل حديث و در رأس آن احمد بن حنبل، اعلام نمود.[1]

با اين همه ميان اين دو مكتب، از نظر مسأله «جبر» تفاوتهايى وجود دارد:

1. شيخ اشعرى اگر چه افعال انسان را مخلوق خدا مى داند و براى قدرت انسان در تحقّق افعال او تأثيرى قائل نيست، لكن با طرح نظريه