نمى پذيريم، امّا فرض نخست را نمى پذيريم زيرا خدا را بر تمام كارها قادر و توانا مى دانيم و اگر انسان بر انجام كارى عاجز گشت خدا هرگز از انجام آن عاجز نخواهد بود و امّا فرض دوم را نمى پذيريم كه آفريدگارى خدا نسبت به افعال انسان از مجراى قدرت او انجام نگيرد بلكه فرض سومى را در اين جا معتقديم و آن اين كه خدا بر همه چيز قادر است و قدرت او مشروط به وجود قدرت انسان نيست(ضد اصل نخست) ولى مشيت حكيمانه خدا بر اين تعلق گرفته است كه قدرت خود را از مجراى اسباب و مسببات و علل و معاليل كه از آن جمله قدرت انسان است اعمال كند در اين صورت اصل دوم انكار شده ولى منتج جبر نمى باشد زيرا اگر مشيت خدا بر اين تعلق گرفته بود كه به صورت مستقيم افعال انسان را صورت دهد جاى انديشه جبر بود ولى مشيت الهى همان طور كه يادآور شديم با به راه انداختن اسباب و مسببات صورت مى پذيرد و طبعاً در اين حلقه قدرت و اراده انسان جزء علل خواهند بود.

دلايل ديگر و پاسخ آنها

پيروان مكتب تفويض يك رشته دلايل عقلى ديگر نيز بر مدعاى خود اقامه كرده اند كه اگر چه غالب آنها براهين و دلايل درستى مى باشند، ولى براى اثبات مدعاى آنها كافى نيستند و تنها نظريه جبر را باطل مى سازند ما در اين جا به برخى از آنها اشاره نموده و از بررسى آنها خوددارى مى كنيم و به آنچه در بالا اشاره شد و قبلاً در بررسى دلايل ديگران يادآور شديم بسنده مى كنيم.

الف: اگر خدا آفريدگار كارهاى انسان است و انسان هيچ تأثيرى در پيدايش آن ندارد بايستى خدا مورد ستايش يا نكوهش واقع شود نه انسان.