«چيزى نيست مگر اين كه خزينه هاى آن نزد ما است و آن را به اندازه معينى فرو مى فرستيم».

مردى به نام احنف بن قيس به خود جرأت داد و چنين گفت:

خدا روزى بندگان را به طور عادلانه ميان آنان تقسيم كرده است اين شما امويان جبّار هستيد كه ميان آنان و ارزاقشان حائل شده ايد.[1]

10. ابن المرتضى در طبقات المعتزلة مى گويد:

مذهب جبر، در زمان حكومت معاويه و آل مروان در ميان مسلمانان گسترش يافت و اين يك انديشه نوظهورى است كه مستند به امويها است كه روش آنان خداپسندانه نيست.[2]

در اين جا براى توضيح گفتار بايد گفت: مسأله جبر به يكى از دو صورت مطرح بود:

1. به صورت يك انديشه فلسفى دور از سياست.

2. به صورت يك مذهب رسمى.

آنچه در زمان امويان رخ داد، همان دومى بود و گرنه اصل انديشه جبر در ميان مشركان پيش از اسلام بوده و گاهى نيز در افكار و انديشه برخى از صحابه جوانه مى زد.