قضاء و قدر در روايات اسلامى

مسأله قضا و قدر در روايات اسلامى به صورت مشروح و گسترده مورد بحث و بررسى قرار گرفته، و روايت آن در كتب حديثى مانند اصول كافى، توحيد صدوق و بحارالانوار، جمع آورى شده است و بديهى است كه بررسى تمام آن روايات، خود نيازمند رساله مستقلى مى باشد و ما در اين جا چند نمونه را كه مربوط به اصل قضاء و قدر ـ به عنوان يك عقيده اسلامى ـ مى باشد، يادآور مى شويم:

1.على(عليه السلام) از رسول خدا(صلى الله عليه وآله وسلم)چنين روايت كرده كه پيامبر (صلى الله عليه وآله وسلم)فرمود: كسى را مؤمن نمى گويند مگر آن كه به خداى يكتا و رسالت من و زندگى پس از مرگ(قيامت) شهادت دهد و به قدر (سرنوشت) ايمان آورد.[1]

2. در روايات متعددى تكذيب كننده قَدَر در شمار كسانى قرار داده شده است كه مورد نفرين و خشم خدا واقع شده و در قيامت از رحمت خدا محروم مى باشد.[2]

3. در حديثى از امام كاظم(عليه السلام)، آفرينش هر پديده اى در آسمان يا زمين مبتنى بر امورى گرديده است كه از آن جمله، قضاء و قدر مى باشد.[3]

4. امام صادق (عليه السلام) فرمود كسى كه معتقد است نيكى و بدى، بدون مشيت و خواست خدا تحقق مى پذيرد، خداوند را از قلمرو اقتدار و سلطه او بيرون كرده است. اينك متن حديث: