جلوگيرى از زيارت قبور افراد مورد علاقه، امرى است بر خلاف فطرت و گامى است بر خلاف خواسته هاى آفرينش انسان. از اين جهت شرع مقدس به زيارت قبور دستور داده و آثارى بر آن بيان شده است.

آثار تربيتى زيارت قبور

شكى نيست كه انسان با حرص و ولعِ به مال و جاه آفريده شده; ولى در عين حال عواملى در حيات او هست كه اين خواسته را تعديل مى كند و به اين غريزه سر و سامان مى بخشد و كارى مى كند كه تلاش او براى زندگى و گردآورى اموال و ثروت در مسير سعادت او باشد نه در مسير گردآورى اموال.

يكى از عوامل تعديل كننده اين درخواست، رفتن به وادى خاموشان است كه در آن بزرگان و قدرتمندان و ثروتمندان جهان با يك لباس سفيد هم شكل آرميده اند و چيزى جز كفن همراه خود نبرده اند. همين ديدار، سبب مى شود كه انسان، از حرص و آز خويش بكاهد. در رواياتى كه از پيامبر اكرم(صلى الله عليه وآله)نقل شده، اين نكته تصريح شده است. پيامبر گرامى(صلى الله عليه وآله)مى فرمايند:

(«)كُنتُ نَهَيْتُكُم عن زيارةِ القُبُورِ. ألا فَزُوروها فإنَّها تُرِقُّ القلبَ و تُدْمِعُ العَيْنَ و تُذَكِّرُ الآخِرَة»[1].

«من شما را از زيارت قبور نهى كرده بودم ـ به خا طر اين كه به زيارت قبور مشركان مى رفتند كه خود ممنوع است ـ اكنون (كه قبور مسلمانان و شهيدان در برابر شماست)، زيارت كنيد! زيرا زيارت دل ها را نرم مى كند و ديدگان را اشك بار مى سازد و آخرت را به خاطر مى آورد».

و در حديث ديگر فرمودند:

(«)زُوروا القُبُورَ فإنّها تُذَكِّر الآخِرةَ»[2].

«گور مردگان را زيارت كنيد زيرا آخرت را به ياد شما مى آورد».

امّ سلمه مى گويد: پيامبر(صلى الله عليه وآله) فرمودند:

(«)زُوروا القُبُورَ فإنَّ لَكُم فيها عِبْرَة».

«قبور را زيارت كنيد زيرا براى شما آموزنده است».

زيارت قبور عالمان

آن چه گفته شد مربوط به زيارت قبور مردم عادى است كه كمترين فايده آن، يادآورى مرگ و روز رستاخيز است; ولى زيارت تربت عالمان، اثر ديگرى دارد; زيرا علاوه بر اين كه از شخص آنان تجليل مى شود، نوعى ترويج از علم و دانش به شمار مى رود و سبب مى شود كه نسل جوان، به خاطر احترامى كه عالمان ـ در زندگى و پس از مرگ ـ دارند به علم، گرايش پيدا كنند و در شمار آنان درآيند.