در گذشته يادآور شديم كه پيامبر(صلى الله عليه وآله) در مورد عموى خود حمزه به نوحه گرى امر كرد، و اين كه زنان مدينه براى عموى مظلوم او گرد آيند و نوحه گرى كنند و همگى مى دانيم كه نوحه گرى هاى زنان عرب چگونه است.

حديث سوم

از امام صادق(عليه السلام) روايت شده است كه فرمود: سه چيز است كه نمى دانم كدام يك از آنها از نظر جرم بزرگتر است:

1. كسى كه پشت سر جنازه بدون عبا راه برود.

2. كسى كه در مصيبتى بر ران خود مى زند.

3. كسى كه مى گويد با او مدارا كنيد و بر او رحم كنيد تا خدا بر شما رحم كند.[1]

تحليل روايت

اوّلاً: اين روايت، از نظر سند ضعيف است و صاحب وسائل آن را با دو سند نقل كرده; در سند نخست نوفلى و سكونى است و در سند دوم، يك دسته راويان توثيق نشده وجود دارند، مانند احمد بن يحيى القطّان و بكر بن عبد الله ابن حبيب و تميم بن بهلول، با چنين روايتى نمى توان بر حكم شرعى استدلال كرد.

ثانياً: مضمون اين روايت با اصول اسلام، سازگار نيست; زيرا:

1. فرض كنيد فردى بدون عبا جنازه را تشييع مى كند. آيا گناه كبيره اى مرتكب شده است تا حضرت بفرمايد: نمى دانم جرم كدام يك از آنها بزرگتر است؟

و يا اگر كسى كنار ميت بايستد و بگويد: بر اين جنازه ترحم كنيد يعنى رحمت خدا را بر او بفرستيد، آيا اين جرم است؟

و امّا زدن بر ران، پيش از اين گفتيم كه اين عمل مربوط به بى صبرى در مصيبت شخصى است، و سبب مى شود كه پاداش صابران را به او ندهند، نه اين كه مرتكب گناهى گردد و نه در مصائب مذهبى.

به علاوه از برخى روايات استفاده مى شود بى صبرى مايه حرمان ثواب نيست.

كلينى با سند صحيح از عبدالله بن بكير نقل مى كند كه حضرت فرمود:

(«)ثوابُ المؤمن مِن وَلَدِه إذا ماتَ الجنّةُ صَبَرَ أو لم يَصبِرْ»[2].

«پاداش مؤمن در مرگ فرزند بهشت است، صبر كند يا نكند».

نوحه گرى بر مؤمن با سخن حق

مرگ عزيزان، طوفان عظيمى در درون انسان ايجاد مى كند و اين طوفان بنياد وجود انسان را دگرگون مى سازد. براى حفظ تعادل روحى بايد مصيبت ديده به گونه اى تخليه شود، و بهترين راه براى مهار اين طوفان، گريه كردن ونوحه سرايى است، آن هم با كلمات حق به گونه اى كه رحمت خدا را جلب كند، بدون اين كه خشم او را برانگيزد. از اين جهت روايات فراوانى حاكى از گريه بر بزرگان در مصائب است كه برخى را از نظر شما مى گذرانيم: