زبانت را به گفتار نرم و سلام دادن عادت بده، تا دوستانت زياد و دشمنانت كم شوند.

بين اخلاق و گفتار انسان، ارتباط كامل وجود دارد و هرگونه تغيير در اخلاق، تأثير عميقى در شيوه بيان و نوع گفتار انسان مى‌گذارد. به عنوان مثال، در گفتار انسان بداخلاق، تندى و خشونت موج مى‌زند و قسمت زيادى از بدخلقى او از مجراى گفتارش بروز پيدا مى‌كند. برعكس، اخلاق نيكو در گفتار نيز تأثير نيكويى خواهد گذاشت و سخن انسان را از لطافت خاصى برخوردار مى‌سازد. امير مؤمنان 7 فرمود:

«إِذا حَسُنَ الْخُلْقُ لَطُفَ النُّطْقُ»[1]

هنگامى كه اخلاق نيكو شود، سخن لطيف گردد.

. ج- آثار خوش‌اخلاقى‌

نقش حسن خلق در تأمين سعادت زندگى خانوادگى بسيار عميق و فراگير است و در تمام شؤون زندگى از قبيل روابط اخلاقى زن و شوهر و نيز شيوه تربيت فرزندان، اثر مى‌گذارد. در اينجا تنها به دو اثر ارزنده آن بسنده مى‌كنيم:

1- ايجاد انس و محبّت‌

انس و محبّت از نيازهاى ابتدايى و ضرورى كانون خانواده است و زندگى بدون آن دچار نابسامانيهاى فراوان مى‌شود. انس زن و شوهر نسبت به يكديگر، جز در پرتو خوش‌اخلاقى و نيك رفتارى حاصل نمى‌شود. هر كس كه دوستدار محبت و خواهان نفوذ در دل ديگران است، هيچ راهى بهتر از خوش‌اخلاقى نخواهد داشت. امير مؤمنان 7 فرمود:

«عَلَيْكَ بِحُسْنِ الْخُلْقِ فَانَّهُ يُكْسِبُكَ الَمحَبَّةَ»[2]

خوش‌خلق باش، كه برايت جلب محبّت مى‌كند.

انسان خوش‌اخلاق همواره با زبانى نرم با ديگران سخن مى‌گويد، بدين جهت آنان را

[1] - شرح غررالحكم، ج 4، ص 329

[2] - همان، ج 3، ص 143