نام کتاب : نهضت انتظار نویسنده : حیدری، احمد جلد : 1 صفحه : 73
برتر باشد؛ يعنى علاوه بر شرايط عمومى بلوغ، عقل، حلال زادگى، سلمان و شيعه بودن بايد شرايط مهم ديگرى نيز داشته باشد كه سه شرط عمده آن عبارت است از: 1- فقاهت و اسلامشناسى: كسى كه مىخواهد مجرى احكام اسلام باشد و اهداف اسلام را اجرا كند، نخست بايد حقيقت، روح، پيام، اهداف و احكام اسلامى را بشناسد و بينش و درك عميقى از اسلام فراهم آورده باشد. عناوين «راوى حديث» و «صاحب نظر در حلال و حرام»، «عالم» و «دانا» كه در روايات آمدهاند، گواهى بر ضرورت اين ويژگى مىباشند. در روايتى آمده است: براى مردم حدودى معين شده [حلالها و حرامها] و آنان موظف شدهاند از آن حدود عبور نكنند؛ زيرا امرشان به فساد مىانجامد. پاسدارى از اين حدود ممكن نيست مگر كسى عالم به حدود و امين و عادل به عنوان امير و رهبر و حاكم بر آنان گمارده شود «1» بايد توجه داشت منظور از «فقيه» در قرآن و روايات كسى است كه اسلام را به صورت ژرف و گسترده شناخته است. ترجمه «فقيه» به «مجتهد» شايد كمى نارسا باشد؛ زيرا مجتهد در اصطلاح عمومى يعنى كسىكه مىتواند احكام فرعى عملى را از كتاب و سنت استخراج كند و چه بسا افرادى توانايى استنباط احكام را از كتاب و سنت داشته باشند و در اصطلاح حوزوى و عمومى «مجتهد» باشند، ولى فقيه و اسلام شناس و دين شناس نباشند. «فقيه» مجتهدى است كه افزون بر توانايى استنباط احكام فقهى، به ژرفاى دين راه يافته و اهداف متعالى و معارف سياسى و اجتماعى آن را نيز شناخته است. آيت اللَّه جوادى آملى مىگويد: اگر حاكم اسلامى در محدوده فقه اكبر [عقايد، اخلاق و احكام و به عبارت ديگر مكتب اسلام] صاحب نظر نباشد، هرگز نمىتواند به عنوان امين از مرزهاى انديشه امت اسلامى حراست كند و يا اگر آگاه به فقه اصغر [احكام و فروعات عملى] نباشد، نمىتواند امانتدار حدود و قوانين الهى بوده و از افزايش يا كاستىها پيشگيرى نمايد. «2»
نام کتاب : نهضت انتظار نویسنده : حیدری، احمد جلد : 1 صفحه : 73