شيعى، وجود جهنّم، از مظاهر عدل الهى است. خداوند از روى عدل خويش،
در آن سراى، ميان مؤمنان و كافران و نيكوكاران و زشتكاران جدايى مىاندازد (مجموعه آثار شهيد مطهّرى، 1/ 215). قرآن كريم، براى
جهنّم نامها و صفتها برنهاده است كه عبارتاند از: سَقَر (مدثّر/ 26)، سَعير
(شورى/ 7)، جحيم (نازعات/ 39) لَظْى (معارج/ 15)، حُطمَه (همزه/ 4 و 5)، هاويه
(قارعه/ 8)، حصير (اسراء/ 8) و دار البوار (ابراهيم/ 28). درك حقيقت كيفرهاى دوزخى
براى انسان خاكى ناممكن است؛ ولى از آيات و روايات برمىآيد كه بسيار هولناك و
رنجآورند (مدّثّر/ 28- 26؛ عذاب). بنابر اجماع علماى شيعه، دوزخ هم اكنون نيز وجود
دارد (اوائل المقالات، ص 102؛ كهف/ 102). برخى
روايات، جاى دوزخ را «تحت الارضين السّبع» به معناى زيرِ زمينهاى هفتگانه
دانستهاند (بحارالانوار، 8/ 206)؛ امّا اين روايات چنان فراوان
نيستند كه يقين بيافرينند (معاد انسان و جهان، 321). دوزخ هفت در دارد (حجر/ 44) و در روايت است كه هفت طبقه دارد
و پايينترين طبقه، جهنّم نام دارد. طبقههاى بعدى عبارتاند از:
لظى،
حطمه، سقر، جحيم، سعير و هاويه (تفسير نور الثّقلين، 3/ 19). برخى مفسّران شيعه گفتهاند هر يك از درهاى هفتگانه متعلق
به يكى از اين طبقات است.
طبقات
دوزخ يكى از ديگرى هولناكتر و دردآورترند و آنان كه بدين طبقات راه مىيابند، يكى
از ديگرى، گناهكارتر. از اينجا مىتوان نتيجه گرفت كه كيفرهاى دوزخى، بسته به گناه
آدمى سبك و سنگين مىشوند (پيام قرآن، 6/ 419- 417).
***
جهنّميان: كسانى كه در جهنّم معذّباند
كسانى
كه اعمال بد آنها از اعمال نيكشان بيشتر است، پس از مرگ به جهنّم (جهنم) مىروند و
كيفر مىبينند (قارعه/ 11- 8). موجوداتى همچون فرشتگان نيز به عنوان مأموران عذاب
در جهنّم خواهند بود (تحريم/ 6)؛ ولى كسانى كه در اين مكان كيفر مىبينند،
انسانها و اجنّهاند (اعراف/ 179). از برخى آيات قرآن برمىآيد كه انسانها چه
خوب و چه بد، همه نخست به جهنّم مىروند؛ ولى پرهيزگاران بىدرنگ رها مىشوند و