از تاريخ نيز بر مى‌آيد، امامت حضرت جواد (ع) در خردسالى آزمايشى سخت براى شيعيان بود تا مؤمنان راستين خويش را نشان دهند و به مقامى والاتر رسند. در اين ماجرا، برخى كسان- كه سست ايمان و مردّد بودند- از راه به در رفتند و بازشناخته گشتند. (الملل و النّحل‌، 1/ 169)

شهادت:

امام محمّد تقى (ع) در جوانى به شهادت رسيد. چون معتصم عبّاسى، فعّاليّت‌هاى امام (ع) را براى حكومت خويش خطرساز يافت، به سال 220 ه.

طرح قتل امام (ع) را عملى ساخت و با زهرى كشنده ايشان را به شهادت رساند و امام (ع) در اين هنگام بيست و پنج سال بيش نداشت. مرقد مقدّس امام محمّد تقى، كنار جدّ گرامى‌اش حضرت موسى بن جعفر (ع) در كاظمين عراق جاى دارد (مناقب آل ابى‌طالب/ 4/ 411).

***

امام هادى (ع): دهمين امام شيعيان‌

نام آن امام همام، على است و دوازدهمين تن از چهارده معصوم است. به سال 212 ق. در نزديكى مدينه تولّد يافت و در چهل و يك سالگى به شهادت رسيد. پدر ارجمندش، امام محمّد تقى (ع)، نهمين امام شيعيان است و مادرش سمانه است.

مشهورترين لقب‌هاى مباركش، هادى و نقى و كنيه‌اش ابوالحسن ثالث است (مصنّفات الشيخ المفيد، 11/ 297؛ مناقب آل ابى طالب‌، 4/ 432).

فضائل و مناقب:

امام دهم (ع) به پاكى زندگى و بندگى خدا شهره بود.

بيش‌ترين ساعات شب و روز را به عبادت و طاعت مى‌گذرانيد و از فضيلت‌ها و ويژگى‌هاى او، علم و حلم و كرم و هيبت و عظمت بود (الاصول من الكافى‌، 1/ 499؛ اعيان الشّيعه‌، 2/ 37). امام هادى (ع) پيروان خويش را از حسادت و بدزبانى و همنشينى با گمراهان بر حذر مى‌داشت. مى‌فرمود:

«دنيا به سان بازارى است كه برخى در آن [براى آخرت خويش‌] سود مى‌برند و برخى زيان مى‌كنند.» (بحارالانوار، 75/ 366) او با زهد و پارسايى كامل در دنيا مى‌زيست و به جذبه‌ها و لذّت‌هاى مادّى ميل نمى‌كرد. فضيلت‌هاى امام دهم (ع) موجب گشت تا شيعيان شيفته او شوند و از آن سو نيز، دشمنان به مدح و ستايش‌اش دهان بگشايند (همان، 50/ 211 و 212).