هر مكتب و ايده‌اى-كه مجموعه‌اى از بايدها و نبايدها و ارزش‌هاى اخلاقى است-بر نوعى تعبير و تفسير از جهان و انسان يا يك سلسله اعتقادات كلّىِ هماهنگ دربارۀ هستى مبتنى است. به سخن ديگر، اختلاف مكتب‌ها و ايدئولوژى‌ها از اختلاف تفسير هستى يا اعتقادات كلّى دربارۀ آن كه «جهان‌بينى» نام دارد، ناشى مى‌شود؛ خواه جهان‌بينى براى مكتب و ايدئولوژى علّت تامه و شرط كافى و يا علّت ناقصه و شرط لازم باشد. [1]استاد شهيد مطهرى در اهميّت جهان‌بينى مى‌گويد:

همۀ دين‌ها و آيين‌ها و همۀ مكتب‌ها و فلسفه‌هاى اجتماعى متّكى‌بر نوعى جهان‌بينى بوده است. هدف‌هايى كه يك مكتب عرضه مى‌دارد و به تعقيب آن‌ها دعوت مى‌كند و راه و روش‌هايى كه تعيين مى‌كند و بايد و نبايدهايى كه انشا مى‌كند و مسؤوليّت‌هايى كه به وجود مى‌آورد، همه، به منزلۀ نتايج لازم و ضرورى جهان‌بينى‌اى است كه عرضه داشته است. [2]

استاد محمدتقى مصباح نيز در اين‌باره مى‌گويد:

يافتن ايدئولوژى صحيح يعنى همان نظام ارزشى حاكم بررفتارهاى اختيارى، در گرو داشتن جهان‌بينى صحيح و حل مسائل آن است و تا اين مسائل را حل نكند، نمى‌تواند قضاوتى قطعى دربارۀ ارزش رفتارها داشته باشد. چنان‌كه تا هدف معلوم نباشد، تعيين مسيرى كه منتهى به آن مى‌شود امكان نخواهد داشت. پس اين شناخت‌هاى نظرى كه مسائل اساسى جهان‌بينى را تشكيل مى‌دهد، در واقع، مبناى نظام ارزشى و احكام عملى عقل به شمار مى‌رود. [3]