رزمندگان ما براى دفاع از اسلام و مملكت اسلامى مى‌جنگند، براى دفاع از خوزستان، براى دفاع از آبادان، دفاع از خرمشهر، دفاع از نفت، دفاع از بيت‌المال و دفاع از اقتصاد كشور و دفاع از آن اموال ملّى مردم مظلوم، آواره و پناهنده و اين‌ها دارند مى‌جنگند و اين يك روحيه و يك انگيزۀ بسيار قوى است. [1]

اگر بخواهيم احساس و باور رزمندگان‌اسلام را در بارۀ دفاع مقدّس بيش‌تر و دقيق‌تر دريابيم، بايد به آثارى مراجعه كنيم كه اين احساس و باور را در آن‌ها منعكس كرده‌اند. براى نمونه، رزمنده‌اى در بخشى از نامه‌اى كه به مادر خويش مى‌نگارد، حضور خويش را در جبهه اين‌گونه تبيين مى‌نمايد:

مادرم! اگر با همۀ ناراحتى‌هايت به جبهه مى‌آيم، بايد به من حق بدهى، زيرا اگر دزدى به خانۀ آدمى بيايد، قتل و غارت و تجاوز مرامش باشد،1500 روستا را با خاك يكسان كند، بايد در برابرش ايستاد و دفاع كرد. . . آخر مادر! به كدامين حق و حقيقت و مرام آدمى ساكت بماند. آيا اين سكوت همراهى با ظلم نيست؟ [2]

شهيدان گرانقدر دفاع مقدّس غالباً در وصيّت‌نامه‌هاى خويش به عنوان آخرين سند ماندگارشان در عالم مُلك، پرده از مكنونات قلبى و انگيزه‌هاى خويش در بارۀ دفاع مقدّس برداشته‌اند و نگاشته‌اند كه از چه منظرى به آن