محسوب مى‌شود، مفهوم و محدودۀ حسن‌ظنّ (خوش‌بينى) و سوءظنّ (بدبينى و بدگمانى) است.

فرهنگ اسلامى، نه در همۀ موارد و همه‌جا خوش‌بينى را روا مى‌دارد و نه يكباره بر آن خطّ بطلان مى‌كشد، بلكه با تقويت جانب حُسن ظنّ حدّ و مرز آن را تعيين مى‌كند. به تعبير ديگر، اسلام انسانها را در مسير حسن ظنّ پيش مى‌برد، ولى در اين مسير علائم اخطارى براى سالم‌سازى ومصونيّت اين حركت نصب مى‌كند. بنابراين، ما به طور طبيعى در آموزشهاى اسلامى با دو نوع علائم و آموزش مواجه هستيم: «دستورى و اخطارى» . دسته‌اى از تعاليم ما را به حسن ظنّ و ترتيب آثار آن فرا مى‌خواند كه بيانى عام و مؤكدّ دارد و پاره‌اى ديگر شتابزدگى و بى‌دقّتى در آن‌را مهار مى‌نمايد.

چرا اسلام فرد و جامعه را به خوش‌بينى دعوت مى‌كند؟ كدام يك از اين دو نوع بينش (خوش‌بينى و بدبينى) به انسان، كمال و سعادت مى‌دهد؟

بديهى است، حركت در مسيرى كه آكنده از غبار و تاريكى است، يا در حالى كه عينكى تيره بر چشم انسان نهاده شده، به مراتب زيان بارتر و خطرناك‌تر از حركت در جاده‌اى است‌كه در آن چاله يا پرتگاه وجود دارد، امّا علائم اخطارى و هشدارى در آن نصب شده است. روح انسان نيازمند تنفس در فضاى روشن و توأم با مهر و اميد است. بشر بدون داشتن حسّ اعتماد به ديگران، نمى‌تواند اجتماعى زندگى كند و همواره بايد در عزلت و انزوا به سر برد و اين حالت، وجدان بشرى را رنج مى‌دهد و طراوت و نشاط روحى او را سلب مى‌نمايد.