بِطْرَوش (اسپانیایی : پذروشه ) ، Ù…Ø‌لّی در ولایت پوثوبلانکو ØŒ در شصت کیلومتری شمال قُرطُبَه ØŒ بر سر راه قرطبه به طلیطله ØŒ Ùˆ به همین فاصله از دارالبَقَر (ال واکارِ امروزی ). به گفتة ادریسی ØŒ شهر بطروش بسیار پر جمعیت Ùˆ دارای قلاع نظامی Ùˆ Ø‌صن Ùˆ Ø‌صارهای رفیع بوده ØŒ Ùˆ در منطقة فَØ‌ص البَلّوط ØŒ Ú©Ù‡ غافِق (بلالکاثار امروزی ( قصرالکبیر ) مرکز آن بوده ØŒ قرار داشته Ùˆ قاضی ایالتی بوده است . اهالی آن ØŒ مانند اهالی غافق ØŒ به سبب شهامت Ùˆ شجاعت در دفع Ø‌ملات مسیØ‌یان ØŒ شهره بودند. کوهها Ùˆ دشتهای این سرزمین ØŒ از دیرباز Ù€ چنانکه هنوز هم تا Ø‌دودی چنین است Ù€ از انواع گوناگونی از درختان بلوطِ کاشته Ùˆ دست پروردة اهالی این سرزمین مستور بوده است Ú©Ù‡ میوة آنها با میوة بلوطهای معمولی فرق دارد. این درختان بلوط ØŒ Ú©Ù‡ مردم ØŒ در خشکسالی Ùˆ Ù‚Ø‌Ø· Ùˆ غلا، میوة آن را Ù…ÛŒ خورده اند، بهترین انواع درخت بلوط در سراسر اسپانیا به شمار Ù…ÛŒ آیند. ابوØ‌َفص عمر ( بن شعیب ) البلّوطی ØŒ Ú©Ù‡ اصلاً اهل بطروش ( در مآخذ اسلامی : بِطروج ) بود، کِرِت را با ( الرَّبضیّین ) یا بازماندگان «معرکَة الرَّبَضَ» (نبرد Ø‌ومه )ØŒ به اشغال درآورد Ùˆ Ø‌کومتی در آن تأسیس کرد Ú©Ù‡ تا 350 دوام یافت . بربرهایی Ú©Ù‡ در ناØ‌یة بطروش سکونت داشتند، به رهبری عارفی اندلسی به نام ابوعلی سرّاج ØŒ در شورش Ùˆ قیام بر امیر عبداللّه شرکت جستند Ú©Ù‡ به هزیمت Ùˆ قتل فرمانده ایشان در پای Ø‌صارهای شهر ثامورا ( یا زامورا ) انجامید (288). از تاریخ بطروش در عصر مرابطون Ùˆ موØ‌دّون همین قدر Ù…ÛŒ دانیم Ú©Ù‡ ابوزید عبدالرØ‌مان بن قط ØŒ فرمانروای قرطبه ØŒ در آغاز سال 550ØŒ همراه با موØ‌دون ØŒ به قلعة بطروش Ùˆ قلاعی از فØ‌ص البلّوط Ù€ Ú©Ù‡ آلفونسو ÛŒ هفتم در همان ایام با Ø‌مله ای سریع تصرف کرده بود Ù€ یورش برد. آلفونسوی هفتم در Ø‌ملة خود اَندویار را نیز اشغال کرد. ابن قط ØŒ کُنتِ ارباب پذروشه را Ú©Ù‡ آلفونسوی هفتم به سمت فرماندار در آنجا گماشته بود، شکست داد، Ùˆ با یورش خود به این قلعه ÙˆÛŒ را اسیر کرد Ùˆ به مَراکش گسیل داشت .

منابع : ابن خلدون ØŒ کتاب العبر Ùˆ دیوان المبتدا والخبر ØŒ بولاق 1284ØŒ ج 4ØŒ ص 211Ø› ابن عذاری ØŒ البیان المغرب ØŒ جزء 3ØŒ نسخة خطی تمجروت Ø› Ù…Ø‌مدبن Ù…Ø‌مد ادریسی ØŒ المغرب ØŒ چاپ دزی Ùˆ دخویه ØŒ لیدن 1866ØŒ ص 175ØŒ 213Ø› Ù…Ø‌مدبن عبدالله Ø‌ِمیری ØŒ صفة جزیرة الاندلس ØŒ منتخبة من کتاب الروض المعطار فی خبرالاَقطار ØŒ چاپ لوی Ù€ پرووانسال ØŒ ( بی جا، بی تا. ) ØŒ ص 45Ø›

Anales toledanos primeros, ed. A. Huici, 348; Muh ¤ ammad b.Muh ¤ ammad Idr   s   ,Gإographie d'E ¨ drisi, tr. P. Amإdee Jaubert, Paris -1840, 211, 263; E. Lإvi-Provenµal, Histoire de l'Espagne musulmane, Leiden 1950-1953, I, 385.

/ ا. ه . میراندا ( د. اسلام ) /