قوهء ديگرى به نام عقل و فكر در وجود انسان وجود دارد كه براى تشخيص خير و شر و نفع و ضرر به كار مى‌رود و اخلاق پسنديده و شايسته وقتى است كه تحت تدبير عقل قوّهء شهوت و غضب و قوهء فكر متعادل و از انحراف و افراط و تفريط محفوظ باشند و اخلاق سوء برمى‌گردد به انحراف يكى از قواى سه‌گانه و يا همهء آنها.

تعريف غرور

علماى اخلاق مى‌گويند موجبات صفت غرور، يا قوّهء شهوت است و يا قوّهء غضب. براى آنكه بدانيم آيا خودمان دچار غرور شده‌ايم يا خير و مغرور به چه كسى گفته مى‌شود؟ بايد در آغاز بفهميم كه غرور به چه معنا است. اين بحث براى عمل خود انسان بسيار ارزنده است. گذشته از اينكه مطلبى علمى است.

غرور لفظى است عربى كه به معنى فريب، نيرنگ و حيله به كار مى‌رود؛ يعنى انسان كار نادرستى را با روش ناپسند، ولى مطابق با ميل دل و خواهشهاى نفسانى و با خاطرى آسوده انجام دهد؛ به عبارت ديگر، با خودفريبى و خودپسندى و خودبينى و با وجود آگاهى از قبح آن، مرتكب عملى شود.

گاهى انسان كار زشتى را انجام مى‌دهد و زشتى آن را هم تصديق مى‌كند، بااين‌حال، با ترس و لرز آن را انجام مى‌دهد و خاطر او مشوش است و در ضمير خود از انجام دادن اين كار ناروا ناراحت است. اين عمل بد است، اما از روى غرور نيست. غرور در آنجا است كه انسان آن كار ناصحيحى را كه طبق ميل و جوابگوى شهوت يا غضب او است، انجام دهد و خاطرجمع هم باشد؛ يعنى با اينكه مى‌داند مرتكب خلاف مى‌شود، خود را سرزنش نكند و با جرأت و بدون تشويش خاطر و ناراحتى آن را انجام دهد.

علماى اخلاق در تعريف غرور مى‌گويد: