حال كشف به خصوص كشف تام و اتم نبوي بايد وجودداشته باشد چندان سازگاري ندارد تا در نتيجه آن حالت بتواند در رنگ دادن به حقيقت دريافت شده، نقش ايفا نمايد; هرچند ممكن است موضوع آن حقيقت كشف شده، خصوص قضيه و چيزي باشد كه قبل از حالت كشف و وحي، ذهن و نفس را به خود مشغول داشته يا نسبت به آن سرور يا اندوه وجود داشته است .

و به صرف اينكه وحي امري حادث باشد نمي توان گفت كه : براساس اين قاعده كه "هر حادثي مسبوق به ماده و مدت است" وحي هم بايد مسبوق به ماده و مدت باشد و در نتيجه مطابق با شرايط موجود مادي كه شخص گيرنده وحي دارد، رنگ و لعاب وحي هم همگون شده و وحي اثر مي‌پذيرد; زيرا وحي كننده خداي قديم و ازلي است و هرچند تحقق و خارجيت آن علاوه بر وحي كننده متوقف بر وجود گيرنده وحي است كه وجود او در نظام وجود مسبوق به ماده و مدت يعني وجود آباء و اجداد طاهرينش مي‌باشد، ليكن وحي كه امري الهي و مجرد است و از بالا به پائين القاء شده است هيچ گاه رنگ و بوي ماديت به خود نمي گيرد.

تجرد وحي و شرايط مادي آن

البته وحي به لحاظ فرهنگ و زبان مردم و تابع آن، نازل مي‌شود; ولي اين تبعيت يك تبعيت شكلي است نه تبعيت جوهري، بدان گونه كه به آن اشاره شد; و شايد مقصود از تبعيت كه گفته شده همين باشد.