مورد معامله، فروشنده به خريدار بپردازد و در صورت زياده خريدار به همان قيمت بفروشنده بپردازد، مورد سؤال اينست، چون در زمان معامله قطعي ميزان كل زمين معين نبوده از اين رو نسبت باضافه آيا فروشنده اجبار به معامله مازاد دارد يا خير؟

جواب : اگر شما مطمئن بوده ايد كه مورد معامله كمتر از دو هزار متر نيست و مبني بر اطمينان خود دو هزار متر از آن را فروخته و در ضمن عقد، شرط كرده ايد كه اگر بيشتر باشد مقدار زائد را هم از روي همان قيمت بفروشيد معامله صحيح است و بايد طبق شرط عمل كنيد و اگر مقدار زمين براي شما مجهول بوده و احتمال مي‌داده ايد كمتر از دو هزار متر باشد و احتمال مي‌داده ايد بيشتر باشد و در عين حال اقدام به معامله كرده باشيد، معامله باطل است .

سؤال 367 با فرض عدم اضطرار، معامله با مسلماني كه اهل حساب سال و پرداخت وجوه شرعيه نيست چه صورت دارد؟

جواب : اگر خريدار نداند به عين مورد معامله، خمس يا زكات تعلق گرفته است يا خير، براي او اشكال ندارد و اگر بداند نمي تواند بخرد.

سؤال 368 اگر كسي زمين موات را بفروشد چه صورت دارد معامله صحيح است يا نه ؟

جواب : اگر آن زمين موات بالاصاله بوده يعني سابقه عمران نداشته باشد و فروشنده قبل از احياء، آن را فروخته، معامله باطل است و خريدار مي‌تواند پول خود را پس بگيرد و اگر موات بالاصاله نبوده منتقل به خريدار شده است و نمي تواند پول خود را از فروشنده پس بگيرد.

نقد و نسيه

سؤال 369 ما مقداري سكه طلا داريم كه مثلا قيمت روز آن هر عدد 13000 تومان مي‌باشد ولي اگر بخواهيم آنها را به صورت اقساط، شش ماهه بفروشيم، هر عدد را مثلا 15000 تومان از ما مي‌خرند. آيا اين كار از نظر شرعي اشكال دارد؟

جواب : اشكال ندارد.