مقدس اسلام كه براي مرحله كامل انسان، اصول دين مقرر كرده كه جامع آن "شناخت" نام دارد - شناخت نظام وجود از خدا گرفته تا ماده و از دنيا گرفته تا آخرت - يكي هم اخلاق و ديگري فروع دين ; دين، انسان را حتي قبل از وجودش در نظر گرفته و براي اين كه انسان صالحي باشد به پدر مي‌گويد كه مثلا در هنگام عمل جنسي روحيات بد نداشته باش، به مادر مي‌گويد هنگامي كه فرزندت را شير مي‌دهي غذاي حرام نخورده باشي و با روحيات پاك او را شير بده، و تا هنگام مرگ دستوراتي دارد، و پس از مرگ هم غسل و كفن و دفن و غيره را قرار داده است . پس اولين واجب براي انسان شناخت خداوند است كه اول موجودات است ; يعني سرآغاز همه نظام وجود، وجود حق تعالي است . لذا حضرت مي‌فرمايد: "اول الدين معرفته" اول مرحله دين شناخت خداست ; مثل درخت كه داراي سه قسمت (ريشه، تنه، شاخه ها و ميوه ها) است ; اصول دين به منزله ريشه و پايه است، اخلاق هم به منزله تنه و ساقه درخت دين است، و فروع دين به منزله شاخه ها و ميوه هاست . درخت وقتي سالم است و ميوه هاي سالمي مي‌دهد كه ريشه اش سالم باشد، و به همين علت حضرت مي‌فرمايد: اولين مرحله در دين شناخت خداوند است .

خفاي وجود حق تعالي به علت شدت ظهور او

راجع به اصل صانع ظاهرا زياد بحث نيست، بعضي مسائل در اثر وضوح مخفي مي‌شود. حاجي سبزواري (ره) راجع به خداوند مي‌گويد:

اي خدايي كه مخفي شده اي از بس روشني . شما فرض كنيد چنانچه در عالم شب نبود و هميشه در نور بوديد، اگر از شما مي‌پرسيدند نور وجود دارد؟ شما اصلا

---