حدود هشتاد و پنج سال سرگرم فراگرفتن و آموختن فقه آل محمد بودند.

اولين مدرسه علوم دينى به سبك جديد را ايشان در قم تأسيس كردند. اولين مؤسسه بزرگ قرآنى را ايشان در قم بنيان نهادند. اولين فهرست بزرگ فقهى و حديثى با استفاده از دانش و اختراعات جديد بشرى را ايشان پديد آوردند. صدها مدرسه، مسجد و مؤسسه تبليغ دين را در سراسر كشور و كشورهاى ديگر بنياد كردند. هزاران شاگرد را از فقه پخته و عميق خود بهره‌مند ساختند. بسيارى آراء و نظرات فقهى كه حاكى از روشن بينى و ذهن نوگراى ايشان بود ارائه كردند و بالاتر از همه با منش و رفتار پرهيزكارانه و با طهارت و تقوايى كه مى‌توانست براى علما و فقها الگويى زنده و ملموس باشد عمرى پربركت را به زهد كامل گذرانيدند.

آن بزرگوار يكى از استوانه‌هاى انقلاب و نظام جمهورى اسلامى به شمار مى‌آمد. در دوران اختناق و در مقابله با حوادث سهمگين سالهاى تبعيد امام خمينى قدس‌اللّه نفسه الزكيه مواردى پيش آمد كه صداى اين مرد بزرگ، تنها صداى تهديد كننده‌اى بود كه از حوزه علميه قم برخاست و به نهضت، شور و توان بخشيد. پس از پيروزى انقلاب، در قضاياى عمومى كشور، حضورى بارز و پشتيبانه‌اى صريح از نظام جمهورى اسلامى و از مقام منيع رهبرى و شخص شخيص امام راحل قدس اللّه نفسه الزكيه داشت و مورد تكريم و احترام بليغ آن حضرت بود. فقدان اين بقيه‌السلف الاعاظم و اين ملجاء و مرجع مؤمنان، ثلمه‌اى بزرگ و ضايعه‌اى جبران‌ناپذير است.

اينجانب مصيبت اين فقدان تأسف‌بار را به پيشگاه حضرت بقيه‌اللّه الاعظم ارواحنافداه و به علماى عظام و مراجع تقليد و حوزه‌هاى علميه و به عموم شيعيان و علاقمندان و مقلدان ايشان و به خصوص به بيت شريف و منيع و آقازادگان محترم ايشان تسليت مى‌گويم و در اين شب جمعه و شب رحمت، لطف و تفضل و غفران الهى را براى ايشان مسئلت مى‌نمايم.

سيدعلى خامنه‌اى‌

24 جمادى‌الثانى 1414 برابر با 18 آذرماه 1372