[حركت امام به سوى عراق‌]

امام حسين 7 در سال 60 هجرى روز سه شنبه سوم يا هشتم ذيحجه، روز شهادت مسلم از مكّه بيرون شد.

ابو جعفر محمّد بن جرير طبرى امامى‌[1] در كتاب دلائل الامامة[2] مى‌گويد: ابو محمّد سفيان بن وكيع‌[3] از پدرش وكيع‌[4] و او از اعمش‌[5] آورده كه مى‌گفت: ابو محمّد واقدى و زراره بن خلج‌[6] به من گفتند: سه روز قبل از حركت حسين 7 به سوى عراق‌[7] وى را

[1]- شيخ تهرانى در الذريعة 8/ 241 گويد: ابو جعفر محمّد بن جرير بن رستم طبرى آملى مازندرانى متأخر از محمد بن جرير الطبرى كبير است، معاصر شيخ طوسى متوفاى 460 هجرى است و شاهد بر اين، امر وى است ...

[2]- دلائل الامامة يا دلائل الائمة را بعد از 411 ه تأليفش نمود. شيخ تهرانى گويد: اوّل كسى كه از اين كتاب روايت كرد سيّد بن طاوس بود ... و ياد آور شديم كه كتابخانه سيّد بن طاوس در سال 605 ه مشتمل بر 1500 جلد كتاب بود، و از آن جمله نسخه كامل اين كتاب بود كه سيّد از اوائل و اواسط و اواخر آن به صورت متفرّقه در تصانيف خود همراه با نام مؤلف آن آورده ليكن اين نسخه جز به صورت ناقص به دست متأخرين نرسيد. الذّريعة 8/ 244.

[3]- در مستدركات علم رجال 4/ 95 آمده: سفيان بن وكيع ابو محمّد نامش را ياد آور نشده‌اند، محمّد بن فرات وهّان ازو و او از پدرش از اعمش آورده، محمد بن جرير ازو و از پدرش از اعمش در دلائل از معجزات روايت كرده.

[4]- وكيع بن جراح بن مليح رواسى، ابو سفيان، حافظ حديث، محدّث عراق در عصرش بود، در كوفه متولّد و در فيد هنگام مراجعت از حج سال 197- 199 وفات يافت.

تذكرة الحفاظ 1/ 282، حلية الاولياء 8/ 368، ميزان الاعتدال 3/ 270، تاريخ بغداد 13/ 466، الاعلام 8/ 117.

[5]- اعمش، سليمان بن مهران اسدى ولائى، تابعى اهل رى، نشو و وفاتش در كوفه، حدود 1300 حديث روايت كرده، وفات 148 ه. ق.

الطبقات 6/ 238، الوفيات 1/ 213، تاريخ بغداد 9/ 3 و الاعلام 3/ 135.

[6]- مستدركات علم رجال 3/ 425، زرارة بن خلج و زرارة بن صالح را دو نفر به حساب آورده او ظاهرا بايد اسم شخص واحد باشد يعنى دو اسم، اسم شخص واحد است، و او هم از اصحاب حسين است و ازو معجزه ديده و حضرت به او خبر از شهادت خود و يارانش را داده، او به نقل از ابن صالح گويد: سه روز قبل از خروج حسين به حضورش تشرّف يافت.

[7]- عراقان: كوفه و بصره است و عراق را سواد گويند به دليل پوشش آن از زراعات و نخلستانها و درختان. حدّ طولى سواد از حديثه در موصل بوده تا آبادان و حدّ عرض آن از عذيب در قادسيه تا حلوان و امّا طول عرفى عراق از طول سواد كمتر است.

معجم البلدان 3/ 272، 4/ 93- 95.