حريص باشد. و در حديث است كه، «اترك الدنيا تأتك راغبة.» يعنى: «ترك دنيا كن تا از روى رغبت نزد تو آيد.» و از تورات منقول است كه خداى تعالى دنيا را فرموده كه، «اى دنيا! خدمت كن آن كسى را كه خدمت من كند، و خدمت مكن كسى را كه خدمت [154 آ] تو كند.»

و بايد كه از ملوك و رؤسا و مخدومان، اسباب منافع و اطلاق دست در امورى كه وسيله منفعت و حصول فوايد باشد طلب نمايد، و در عين اموال خاصه ايشان طمع نكند تا از آفت دل فارغ باشد و بر فوايد و منافع ظفر يابد و نزد ايشان محترم و مقبول باشد. و حاصل آن است كه نفع به مخدوم طلبند نه از مخدوم. و بايد كه ايشان را مفهوم نمايد كه به ادنى اشاره كه از ايشان صادر شود، جميع اموال و ذخاير و فوايد خود را به ايشان و در راه ايشان بذل مى‌نمايد و به حقير و جليل اموال با ايشان مضايقه ننمايد. و اگر در اين باب اندك مناقشه و مضايقه كند، ايشان را رغبت و حرص در مال او پديد آيد. و بايد كه جهد كند كه در مال و جاهى كه تحصيل نمايد، زينت و تجمّل ايشان طلبد، نه تجمّل‌[1] نفس. چه اين طريقه به شكر نعمت و مروّت لايقتر است و به استيفاى فوايد نزديكتر. و حذر كنند از داشتن چيزى كه ايشان به آن منفرد باشند يا لايق امثال ايشان باشد، بلكه اگر چنان چيزى به دست آيد، به هديه به ايشان گذارند. و در هيچ‌چيز اظهار استغنا از ايشان ننمايد، هرچند حقير باشد. و در جميع احوال، قناعت و خشنودى به آنچه از ايشان به او رسد شعار و دثار خود سازد و اگر در معرض غضب و عتاب و بى‌عنايتى ايشان افتد، شكايت ننمايد و بغض و عداوت به دل راه ندهد و اسناد تقصيرى به ايشان ننمايد و روى گناه به جانب خود گرداند و بعد از آن سعى كند كه به تلطّف و تدريج تجديد حالى كه باعث خشنودى ايشان باشد، به نوعى كه ميسّر شود، حاصل گردد.

و از صحيفه حضرت سليمان بن داوود عليهما السّلام منقول است كه بر سبيل خطاب با نفس خود مى‌فرمايد كه، «اى نفس! ملوك را خوار مدار و سخن ايشان قبول كن و به هيچ‌وجه نزد ايشان به قولى كه متضمّن شرّى باشد نسبت با تو يا ديگرى اقدام منماى، چه اگر نسبت با تو باشد، خود را در معرض غضب پادشاه مجازى آورده باشى؛ و اگر نسبت با

[1] - در اصل بدون نقطه آمده و در مر« تحمّل» ذكر شده است.