گفتن بى‌فايده و اخبار به چيزى كه از او نپرسيده باشند بشناس، و بدان‌كه كسى كه در شرّ غير خود انديشه كند، نفس او قبول شرّ كرده باشد و مذهب او بر شرّ مشتمل شده. بارها انديشه كن؛ پس در قول درآر؛ پس، در فعل درآر كه احوال گردان است. دوستدار همه كس باش و زودخشم مباش كه غضب عادت تو گردد. هركه امروز به تو محتاج بود، ازالت حاجت او به فردا ميفكن؛ تو چه دانى كه فردا چه حادث گردد؟ گرفتاران را معاونت كن، مگر آنكه به عمل بد خود گرفتار باشند. تا سخن متخاصمان مفهوم تو نگردد به حكم ايشان مبادرت منماى. حكيم به قول تنها مباش، بلكه به قول و عمل هر دو باش كه حكمت قولى در اين جهان بماند و حكمت عملى بدان جهان رسد و آنجا بماند. اگر در نيكوكارى رنجى برى، رنج نماند و فعل نيك بماند و اگر از گناه لذّتى برى، لذّت نماند و فعل بد بماند. از آن روز ياد كن كه تو را آواز دهند و از آلت استماع و نطق محروم باشى. نه شنوى و نه گويى و نه ياد توانى كرد و يقين دان كه متوجه به مكانى شده‌اى كه در آنجا نه دوست راشناسى و نه دشمن را. پس، اينجا كسى را به نقصان موسوم مدار و به حقيقت شناس كه جايى خواهى رسيد كه خداوندگار و بنده آنجا متساوى باشند. پس، اينجا تكبّر مكن. هميشه زاد ساخته‌دار؛ كه چه دانى كه رحيل كى خواهد بود؟ و بدان‌كه از عطاى خداى عز و جلّ هيچ‌چيز بهتر از حكمت نبود و حكيم كسى بود كه فكر و قول و عمل او متساوى و متشابه باشد. مكافات كن به نيكى و درگذر از بدى. يادگير و حفظ كن و فهم كن در هر وقتى كار خويش را و تعقّل حال خود كن و از هيچ كار از كارهاى بزرگ اين عالم ملامت منماى، و در هيچ‌وقت تهاون منماى و از خيرات تجاوز جايز مشمر و هيچ سيّئه را در اكتساب حسنه سرمايه مساز، و ترك اولى به جهت سرورى زايل مكن كه از سرور دايم اعراض كرده باشى. حكمت دوست‌دار و سخن حكما گوش كن. هواى دنيا از خود دور كن و از آداب ستوده امتناع مكن. در هيچ‌كار پيش از وقت آن كار مپيوند و چون به كار مشغول باشى، از روى فهم و بصيرتى به آن مشغول باش. به توانگرى متكبّر و معجب مشو و از مصايب شكستگى و خوارى به خود راه مده.

با دوست معامله چنان كن كه در حكومت ظفر تو را بود. با هيچ‌كس سفاهت مكن، و تواضع با همه‌كس به كار دار، و هيچ متواضع را حقير مشمر. در آنچه خود را معذور