نام کتاب : روضة الأنوار عباسى (در اخلاق و شيوه كشوردارى) نویسنده : محقق سبزوارى جلد : 1 صفحه : 505
باب اوّل در تعديد آداب و سنن پادشاه على سبيل الاجمال و نقل
بعضى وصايا و سخنان از حكما و ملوك
و در اين باب چند فصل است:
فصل اوّل: در ذكر بعضى قواعد كه در كتب حكمت عملى در باب امر سلطنت
مقرّر و مذكور است
و عمده آنچه در اين مقام ذكر مىشود، مقتبس از تحقيقات حكماست. ببايد
دانست كه سلطنت و پادشاهى بر دو قسم است: يكى، سلطنت فاضله كه بناى سير و اطوار
ملك بر قواعد عقل و مناهج شرع بوده، از سلوك منهج توسّط و اعتدال كه موافق ميزان
عدل است قدم بيرون نگذارد و غرض از تكميل نفس خود و ديگران باشد كه به علوّ درجات
و حصول مثوبات فايز گردند و ذكر جميل و ثواب جزيل بر آن مترتب شود.
دوم، سلطنت ناقصه[1] كه آن را
سلطنت تغلّبى خوانند و غرض از آن، آن باشد كه به جور و تعدّى و پيروى هوى و هوس و
دواعى نفسانى و تحريكات شيطانى خلق را در تحت بندگى خود درآورده، قوا و آلات ايشان
را در مصارف آرزوهاى شهوانى و غضبى خود صرف نمايند و در جور و تعدّى و ستم بر خلق
بيباك باشند. و كسانى كه به اين راه
[1] - در اخلاق ناصرى، اين تقسيمبندى به صورت سياست
فاضله و ناقصه آمده است، نك: صص 300 و 301.
نام کتاب : روضة الأنوار عباسى (در اخلاق و شيوه كشوردارى) نویسنده : محقق سبزوارى جلد : 1 صفحه : 505