نام کتاب : روضة الأنوار عباسى (در اخلاق و شيوه كشوردارى) نویسنده : محقق سبزوارى جلد : 1 صفحه : 407
باب ششم در مراعات حقوق اقارب و اباعد و مراعات جانب رعايا و
زيردستان و خطر تعهّد حكومت و وجوب عدل و احسان.
و در اين باب چند فصل است:
فصل اوّل: در مراعات حقوق والدين و وجوب احسان نسبت به ايشان.
خداى عز و جلّ در قرآن مجيد فرموده:
وَ قَضى رَبُّكَ أَلَّا تَعْبُدُوا إِلَّا إِيَّاهُ وَ بِالْوالِدَيْنِ إِحْساناً
إِمَّا يَبْلُغَنَّ عِنْدَكَ الْكِبَرَ أَحَدُهُما أَوْ كِلاهُما فَلا تَقُلْ
لَهُما أُفٍّ وَ لا تَنْهَرْهُما وَ قُلْ لَهُما قَوْلًا كَرِيماً[1] وَ اخْفِضْ لَهُما جَناحَ الذُّلِّ مِنَ الرَّحْمَةِ وَ قُلْ
رَبِّ ارْحَمْهُما كَما رَبَّيانِي صَغِيراً[2]
يعنى: «حكم نمود پروردگار شما آنكه عبادت نكنيد غير او را و آنكه به والدين احسان
بهجا آوريد. اگر رسند نزد شما به سنّ پيرى يكى از ايشان يا هردو، پس نگويى به
ايشان اف.» اين كمال مبالغه است در احسان و احترام، چه هرگاه گفتن اف منهى باشد
اهانتى كه از آن زياد باشد به طريق اولى منهى خواهد بود. «و لا تنهرهما» يعنى:
«زجر مكن ايشان را و سخن درشت مگوى و بگوى به ايشان قول نيكو و بگستران از جهت
ايشان بال خوارى از روى رحمت.» يعنى، تواضع كن با ايشان غايت تواضع و بگوى: «اى
پروردگار! رحم كن ايشان را همچنانكه تربيت كردند مرا و بپروردند در حال كودكى و
كوچكى.» و در اين آيه كمال مبالغه در باب مراعات احسان والدين شده.